Sáng 2/6, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định quốc gia Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch).
Xây dựng bộ tiêu chí về công nghệ để lựa chọn dự án năng lượng mới
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh dự thảo Quy hoạch đã bám sát nhiệm vụ, tiếp cận và cập nhật phương pháp luận xây dựng, các quy hoạch phân ngành năng lượng như Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII).
Yêu cầu tiếp thu đầy đủ ý kiến góp ý tại cuộc họp, Phó Thủ tướng lưu ý, đơn vị tư vấn, Bộ Công Thương cần đánh giá sâu sát, cụ thể hơn nữa việc thực hiện các quy hoạch lĩnh vực năng lượng trong 10 năm qua; chú ý bảo đảm cân đối an ninh năng lượng trong bối cảnh ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 cũng như biến động năng lượng do cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Từ đó, tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan, rút ra bài học kinh nghiệm; đồng thời cập nhật số liệu, tình hình hiện tại về cam kết giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 (net zero), xu thế chuyển đổi năng lượng… nhằm dự báo cho tương lai.
Phó Thủ tướng cho rằng Quy hoạch cần có một số quan điểm mới, nhiệm vụ quan trọng trong việc xác định mối quan hệ, cơ chế điều phối nhịp nhàng, đồng bộ giữa các phân ngành năng lượng (than, dầu khí, điện lực, năng lượng tái tạo…); thống nhất với các quy hoạch khác như quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch không gian biển…
“Quy hoạch phải thể hiện tư duy nhất quán, thực hiện đúng những cam kết của Việt Nam về net zero, Thỏa thuận hợp tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) hay các quy hoạch phân ngành năng lượng, điển hình là Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt. Đồng thời có những giải pháp để tận dụng các nguồn tài nguyên, năng lượng hóa thạch (than, dầu, khí đốt) có hiệu quả kinh tế cao nhất,” Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Đồng tình với hướng tiếp cận “động và mở” của Quy hoạch, Phó Thủ tướng nêu rõ, tư duy này không chỉ thể hiện trong chuyển dịch năng lượng mà cả cách thức bảo đảm an ninh năng lượng.
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp rà soát, lập danh mục dự án năng lượng trọng điểm đang triển khai và dự án tiềm năng; xây dựng bộ tiêu chí về công nghệ, hiệu quả kinh tế… để lựa chọn các dự án năng lượng mới hoặc chuyển đổi.
“Tiềm năng nguồn năng lượng là vô tận nhưng dự án phải cụ thể,” Phó Thủ tướng khẳng định.
Phó Thủ tướng yêu cầu Quy hoạch cần bổ sung nội dung đầu tư cho công tác nghiên cứu giải pháp khoa học, công nghệ để chuyển đổi các dạng năng lượng sơ cấp hóa thạch sang dạng năng lượng sơ cấp mới (hydro xanh, amoniac xanh); phát triển các nguồn năng lượng mới như điện hạt nhân, địa nhiệt, năng lượng sóng biển-thủy triều, nhiệt mặt trời… có thể khai thác trong tương lai.
Phấn đấu hình thành một số trung tâm năng lượng sạch
Theo báo cáo của đơn vị tư vấn, dự thảo Quy hoạch đặt mục tiêu cung cấp đủ nhu cầu năng lượng trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 7%/năm trong giai đoạn 2021-2030, khoảng 6,5-7,5% trong giai đoạn 2050.
Tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng năng lượng sơ cấp chiếm 15-20% vào năm 2030 và định hướng khoảng 80-85% năm 2050.
Việt Nam sẽ phát triển ngành công nghiệp năng lượng độc lập, tự chủ; hình thành hệ sinh thái công nghiệp năng lượng tổng thể dựa trên năng lượng tái tạo, năng lượng mới; phấn đấu đến năm 2030, hình thành và phát triển một số trung tâm năng lượng sạch. Quy mô sản xuất hydro xanh khoảng 100.000-200.000 tấn/năm, định hướng đến 2050 khoảng 10 triệu – 20 triệu tấn/năm.
Tại cuộc họp, các chuyên gia cho rằng, dự thảo Quy hoạch bám sát mục tiêu, kịch bản tăng trưởng. Phương pháp tiếp cận và lập Quy hoạch “động và mở” để có thể ứng phó được với biến động khó lường của các nguồn cung năng lượng đầu vào, cũng như sự phát triển nhanh chóng của công nghệ năng lượng.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Văn Tùng cho rằng, Quy hoạch cần bổ sung nội dung nghiên cứu, chuyển giao các công nghệ năng lượng mới, xử lý môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu dựa trên công nghệ số, chuyển đổi số; hình thành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn mới trong lĩnh vực năng lượng…
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi, Thái Bình, Thanh Hóa mong muốn Quy hoạch sớm được thực hiện, đáp ứng nhanh nhất nhu cầu năng lượng ngày càng tăng cho các hoạt động kinh tế-xã hội địa phương.
Một số ý kiến cũng đề nghị, trong thời gian tới, các cơ quan chức năng tăng cường điều tra cơ bản để phục vụ chuyển đổi năng lượng như nguồn năng lượng tái tạo, lưu trữ carbon…/.
