PV: Thưa ông, thời gian tới Bộ Công Thương có những chính sách như thế nào nhằm khuyến khích và thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia phát triển năng lượng tái tạo?
Ông Trần Hoài Trang: – Hiện nay khung chính sách về năng lượng tái tạo ngày càng được hoàn thiện hơn. Theo Luật đầu tư hiện hành, lĩnh vực sản xuất năng lượng mới và năng lượng sạch, năng lượng tái tạo thuộc nhóm ngành nghề được ưu đãi đặc biệt, được hưởng các chính sách hỗ trợ như ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất, tiền thuế đất và khấu hao tài sản đầu tư.
Hiện nay, chúng ta đang tập trung phát triển nguồn năng lượng tái tạo để tận dụng các tiềm năng sẵn có của đất nước ta về gió, về mặt trời và các nguồn thủy điện khác.
Hiện nay, Bộ Chính trị, Chính phủ đã có Nghị quyết yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tập trung xác định, nhận định được đâu là các điểm nghẽn.
Thứ nhất là các điểm nghẽn trong thể chế. Thứ hai là các điểm nghẽn phát sinh trong quá trình thực tiễn triển khai đầu tư các dự án năng lượng.
Bộ Chính trị mới đây ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 70 về tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho cái lĩnh vực năng lượng tái tạo trong giai đoạn 2026-2030 rất kịp thời. Trong Nghị quyết này đã chỉ rõ một số nội dung về thể chế, về cơ chế đặc thù để thúc đẩy phát triển nguồn năng lượng tái tạo.
Hiện nay, Bộ Công Thương đã được Chính phủ giao xây dựng một Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết 70. Nghị quyết 70 cũng cơ bản sẽ đưa ra các cơ chế mà hiện nay còn đang thiếu trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành; những vướng mắc trong quá trình thực hiện từ quy hoạch cho đến đầu tư, xây dựng, vận hành các dự án điện; các cơ chế về giá điện, phương án mua bán điện trực tiếp đối với nguồn năng lượng tái tạo.
Hiện nay, chúng tôi cũng đã nhận diện và đang tham mưu cho lãnh đạo Bộ để trình Chính phủ để ban hành Nghị quyết. Theo kế hoạch, Nghị quyết này sẽ phải thông qua tại kỳ họp thứ 10. Nếu mà Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 sẽ sớm được áp dụng trong thực tiễn sẽ cơ bản giải quyết được những điểm nghẽn, những vướng mắc trong thể chế cũng như trong triển khai thực tiễn.
Hiện Việt Nam chưa có nhiều nhà đầu tư đủ nguồn lực để thực hiện đầu tư điện gió và trong khi, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang quan tâm đến lĩnh vực này. Vậy, trong Nghị quyết mà Bộ Công Thương đang xây dựng có những quy định nào có thể tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia các dự án này?
– Điện gió ngoài khơi là một loại hình dự án sản xuất điện mới triển khai ở Việt Nam. Thực tiễn hiện nay Việt Nam chưa triển khai một dự án điện gió ngoài khơi. Cho nên, trong việc hoạch định chính sách phát triển, xây dựng các cơ chế, chúng tôi cũng đặc biệt quan tâm đến năng lực của nhà đầu tư, trong đó phải có nguồn tài chính đủ mạnh. Vì một dự án điện gió ngoài khơi, suất đầu tư nó rất là lớn. từ 2 đến 3 tỷ đô la cho 1000 MW.
Ngoài doanh nghiệp trong nước, Việt Nam cũng rất khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là những doanh nghiệp ở các quốc gia đã từng phát triển các loại hình điện gió ngoài khơi, ví dụ như Anh, như Đan Mạch, các nước Châu Âu.
Để phát triển điện gió ngoài khơi, ngoài việc giao cho các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước có đủ năng lực để triển khai ngay một số dự án điện gió trước mắt, trong xây dựng chính sách, Bộ Công Thương cũng khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài.
Chúng tôi cũng sẽ giao cho cả doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân được khảo sát để đánh giá tiềm năng cụ thể cho từng dự án và sau đó, chúng tôi cho phép tổ chức đấu thầu một cách công khai, minh bạch.
Căn cứ kết quả khảo sát, lập hồ sơ PreFS đối với các dự án điện, hiện nay là đang giao thẩm quyền cho các Uỷ ban dân các tỉnh được tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài hoàn toàn có thể đăng ký mua hồ sơ thầu và tham gia đấu thầu để lựa chọn
Trong chính sách tới đây, Bộ Công Thương đang xây dựng sẽ tháo gỡ những khó khăn về mức giá bán điện lên hệ thống điện lưới như thế nào?
– Luật điện lực quy định Bộ trưởng Bộ Công thương được giao thẩm quyền ban hành các loại hình khung giá phát điện, khung giá mua bán điện, khung giá bán lẻ điện. Hiện nay, chúng tôi đang là triển khai đồng bộ các quy định, Thông tư, Nghị định đã được ban hành và đang rà soát lại, khẩn trương sửa đổi bổ sung những loại hình chưa có khung giá điện như thủy điện tích năng, điện gió ngoài khơi, điện rác điện sinh khối… chúng tôi đều ban hành khung giá theo thẩm quyền của Bộ Công Thương. Điều này sẽ tạo tín hiệu đầu tư cho các cái nhà đầu tư nghiên cứu khung giá của Bộ thương ban hành để người ta quyết định đầu tư vào lĩnh vực này.
Tôi hy vọng rằng, khi mà hoàn thiện tất cả các khung giá này, nhà đầu tư có cơ sở để tự quyết định là mình có tham gia đầu tư hay không. Điều này tạo sự minh bạch.
PV: Xin cảm ơn ông!
Hải Hà (thực hiện)
