Để khuyến khích mọi người sử dụng xe đạp và nhận thức được các lợi ích của nó đối với sức khỏe và môi trường, từ năm 2018 Liên Hợp quốc đã chọn ngày 3/6 hàng năm là Ngày Xe đạp Thế giới.
Ngày này không chỉ là dịp để các quốc gia khẳng định cam kết của mình trong việc thúc đẩy giao thông bền vững, mà còn là cơ hội để cộng đồng quốc tế nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của xe đạp. Với việc giảm thiểu khí thải, xe đạp là phương tiện giao thông thân thiện với môi trường, giúp giảm lượng CO2 và các khí thải độc hại khác. Điều này góp phần vào việc cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm môi trường và bảo vệ hệ sinh thái.
Hàng năm, các sự kiện và chiến dịch kêu gọi người dân sử dụng xe đạp sẽ được tổ chức trên khắp thế giới, qua đó khẳng định xe đạp là phương tiện giao thông thân thiện và mang lại lợi ích lâu dài cho xã hội.
Tại Việt Nam, Tuần lễ Ta đi xe đạp (Wecyc Week) – tuần đầu tiên của tháng 6, do Ashui.com khởi xướng từ năm 2019 cũng đã phối hợp với NetZero.VN công bố chủ đề của năm 2025 là “Tạo nên những Vùng phát thải thấp”.
Vùng phát thải thấp (Low-Emission Zone, LEZ) là khu vực đô thị được chỉ định hạn chế quyền tiếp cận của các phương tiện gây ô nhiễm nhất nhằm cải thiện chất lượng không khí, và thúc đẩy giao thông đô thị bền vững, trong đó có vai trò quan trọng của xe đạp. Được giới thiệu vào cuối những năm 1990, LEZ được áp dụng rộng rãi, đặc biệt là ở châu Âu, khi các thành phố phải đối mặt với mức độ ô nhiễm ngày càng gia tăng và những thách thức về sức khỏe cộng đồng liên quan đến chất lượng không khí kém. Đến năm 2025, số lượng LEZ đang hoạt động ở châu Âu dự kiến sẽ đạt hơn 500, chứng minh vai trò tiên phong của các thành phố trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi bền vững, công bằng và nhanh chóng.
Ở hai đô thị lớn nhất cả nước, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, các khu vực phát thải thấp đã bước đầu được hình thành, hướng tới việc hạn chế các loại phương tiện có lượng phát thải cao, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các phương tiện xanh. Bộ Xây dựng đã ban hành thông tư quy định về phương tiện xanh, sạch, trong đó tạo hành lang ưu tiên cho xe có mức phát thải thấp hoạt động ở một số khu vực nhất định. Ngược lại, các phương tiện không đáp ứng tiêu chuẩn xanh sẽ bị hạn chế lưu thông tại các vùng quy hoạch cụ thể. Việc khuyến khích sử dụng phương tiện xanh không chỉ phụ thuộc vào các chính sách kinh tế, mà đòi hỏi một loạt giải pháp tổng thể từ hạ tầng đến truyền thông và thay đổi hành vi người dân.
Ưu tiên sử dụng xe đạp làm phương tiện giao thông hằng ngày là một chiến lược hiệu quả với chi phí thấp, giúp các thành phố đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh và góp phần thực hiện cam kết quốc gia của Việt Nam về việc đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050.
Việt Hà
