Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc mới đây đã công bố báo cáo cho thấy lượng khí thải nhà kính từ 200 công ty công nghệ hàng đầu thế giới đã tăng đáng kể trong giai đoạn 2020–2023. Số liệu tính trong phạm vi 1 và 2 bao gồm các nguồn phát thải trực tiếp và gián tiếp từ điện, hệ thống sưởi, làm mát.
Theo ITU, lượng phát thải carbon đã tăng 150% trong ba năm, chủ yếu do sự mở rộng của trí tuệ nhân tạo (AI) và hoạt động ngày càng gia tăng của các trung tâm dữ liệu tiêu tốn nhiều năng lượng. Trong số các công ty được theo dõi, Amazon ghi nhận mức tăng khí thải cao nhất (182%), tiếp theo là Microsoft (155%), Meta (145%) và Alphabet (138%).
Cụ thể, dữ liệu từ Financial Times cho thấy khí thải phạm vi 2 từ Microsoft – tức lượng khí thải từ nguồn điện sử dụng – đã tăng từ 4,3 triệu tấn năm 2020 lên gần 10 triệu tấn vào năm 2024. Để đối phó với xu hướng này, công ty đã gia tăng mua tín chỉ carbon như một phần trong nỗ lực giữ vững cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2030.
Tín chỉ carbon là công cụ cho phép tổ chức hoặc doanh nghiệp phát thải một tấn CO₂ hoặc khí nhà kính tương đương, có thể giao dịch trên thị trường. Ví dụ, một công ty sử dụng điện từ nhiên liệu hóa thạch có thể mua tín chỉ từ đơn vị sản xuất năng lượng tái tạo nhằm bù đắp lượng khí phát thải. Áp dụng cơ chế này, lượng khí thải ròng của Microsoft giảm xuống còn 456.000 tấn vào năm 2020 và tiếp tục giảm còn 259.000 tấn vào năm 2024.
Về phía Meta, doanh nghiệp này cho biết đang triển khai các biện pháp giảm tiêu thụ điện, nước và lượng phát thải tại hệ thống trung tâm dữ liệu, đồng thời đã ký hợp đồng mua điện hạt nhân – một nguồn năng lượng được xem là ổn định và ít phát thải carbon.
Amazon cũng đang đầu tư vào điện hạt nhân như một giải pháp năng lượng không phát thải, bên cạnh các sáng kiến liên quan đến năng lượng tái tạo. Trong khi đó, Microsoft tăng gấp đôi mức cải thiện hiệu suất sử dụng năng lượng trong năm ngoái và đang chuyển sang sử dụng giải pháp làm mát bằng chất lỏng ở cấp độ chip để thay thế các hệ thống làm mát truyền thống tại trung tâm dữ liệu.
ITU trích dẫn thêm một nghiên cứu cho thấy 20 hệ thống AI lớn nhất hiện nay có thể thải ra khoảng 102,6 triệu tấn CO₂ mỗi năm. Báo cáo cũng lưu ý rằng mặc dù nhiều doanh nghiệp kỹ thuật số đã công bố mục tiêu giảm phát thải, nhưng các hành động thực tế vẫn chưa tương xứng với cam kết đã đưa ra.
Anh Phan
