Bộ Công Thương vừa có tờ trình gửi Thủ tướng Chính Phủ và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc đề nghị ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về biến đổi khí hậu, và để giải quyết vấn đề này, quy hoạch điện VIII đã đề ra một lộ trình rõ ràng để đảm bảo năng lượng sạch và giảm phát thải CO2 đột phá.
Theo thông tin từ Bộ Công Thương, mục tiêu là đạt mức phát thải đỉnh không quá 170 triệu tấn vào năm 2030, và đến năm 2050, Việt Nam sẽ giảm phát thải CO2 xuống chỉ còn 27-31 triệu tấn.
Lộ trình cắt giảm CO2 của Việt Nam được xác định chi tiết trong Quyết định số 500/QĐ-TTg, với mục tiêu kiểm soát mức phát thải khí nhà kính từ sản xuất điện giảm xuống khoảng 204-254 triệu tấn vào năm 2030 và chỉ còn 27-31 triệu tấn vào năm 2050. Điều này sẽ đạt được nếu các cam kết theo JETP được đối tác quốc tế thực hiện đầy đủ.
Với các mục tiêu và kế hoạch nêu trên, việc phấn đấu thực hiện giảm phát thải CO2 ngành điện theo Tuyên bố JETP sẽ cần được tiếp tục triển khai đồng bộ, thực chất, hiệu quả ở nhiều lĩnh vực/công đoạn (nhất là khâu phát điện và sử dụng điện, đầu tư cho chuyển dịch năng lượng, …), cả ở các cơ quan, tổ chức, bên tham gia trong nước và các đối tác quốc tế có liên quan.
Quy hoạch điện VIII chọn lựa lộ trình chuyển đổi năng lượng cho các nhà máy nhiệt điện than, kết hợp đóng cửa nhà máy hiệu suất thấp và chuyển sang nhiên liệu sinh khối hoặc amoniac cho nhà máy mới. Nguồn nhiệt điện than sẽ dừng hoạt động sau 40 năm mà không chuyển đổi nhiên liệu. Các nhà máy sử dụng LNG cũng sẽ chuyển đổi sang hydrogen để giảm phát thải CO2.
Với lộ trình này, phát thải CO2 của hệ thống nguồn điện toàn quốc dự kiến sẽ giảm từ 204-254 triệu tấn vào năm 2030, đạt đỉnh vào năm 2035 với khoảng 226-254 triệu tấn và giảm dần xuống 27-31 triệu tấn vào năm 2050.
Việt Nam cũng cam kết đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và xuất khẩu năng lượng. Quy hoạch điện VIII đặt ra mục tiêu đáp ứng nhu cầu điện trong nước để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và xã hội. Bảo đảm cung cấp điện an toàn, tin cậy và tiêu chí N-1, N-2 là một phần quan trọng của chiến lược này.
Bộ Công Thương cũng nêu rõ các mục tiêu của Quy hoạch điện VIII. Cụ thể, về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia sẽ cung cấp đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 7%/năm trong giai đoạn 2021-2030, khoảng 6,5-7,5%/năm trong giai đoạn 2031-2050.
Bảo đảm cung cấp điện an toàn, tin cậy, đáp ứng tiêu chí N-1 đối với vùng phụ tải quan trọng và N-2 đối với vùng phụ tải đặc biệt quan trọng. Đến năm 2030, độ tin cậy cung cấp điện năng thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN, chỉ số tiếp cận điện năng thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN.
Việt Nam đề xuất phát triển mạnh mẽ nguồn năng lượng tái tạo, với mục tiêu đạt tỷ lệ khoảng 30,9-39,2% vào năm 2030 và hướng tới tỷ lệ năng lượng tái tạo 47% vào năm 2050. Bộ Công Thương cũng kỳ vọng hình thành hai trung tâm công nghiệp năng lượng tái tạo đến năm 2030, nhằm tăng cường sản xuất và xuất khẩu điện năng lượng tái tạo.
Để đạt được những cam kết này, Việt Nam cần triển khai một kế hoạch đồng bộ và hiệu quả, với sự hợp tác chặt chẽ từ cả bên trong nước và đối tác quốc tế.
Theo tính toán đến năm 2050, lĩnh vực lâm nghiệp, sử dụng đất sẽ hấp thụ được 185 triệu tấn CO2 , phát thải của lĩnh vực nông nghiệp là 56 triệu tấn, các quá trình công nghiệp là 20 triệu tấn và lĩnh vực năng lượng là 101 triệu tấn, trong đó phát thải của ngành sản xuất điện không được vượt quá 35 triệu tấn.
Theo Quy hoạch điện VIII, mức phát thải CO2 của ngành điện năm 2030 đạt 204-254 triệu tấn, 2035 đạt 226-254 triệu tấn và đến năm 2050 sẽ ở mức 27-31 triệu tấn (thấp hơn hạn mức 35 triệu tấn nêu ở trên). Như vậy, lộ trình chuyển đổi năng lượng trong Quy hoạch điện VIII đảm bảo mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 trong Quyết định số 896/QĐ-TTg.
Yên Chi
