Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, các ngân hàng đầu tư lớn nhất thế giới đạt tổng cộng khoảng 3 tỉ đô la Mỹ doanh thu phí vào năm ngoái từ hoạt động thu xếp các khoản nợ cho các dự án được gắn mác là thân thiện với môi trường. Để so sánh, dữ liệu cho thấy lĩnh vực tư vấn và bảo lãnh các giao dịch liên quan đến nhiên liệu hóa thạch của họ chỉ mang lại tổng doanh thu phí chưa đến 2,7 tỉ đô la.
Các ngân hàng châu Âu dẫn đầu sự thay đổi đó, với BNP Paribas (Pháp) đứng đầu bảng xếp hạng nợ xanh của Bloomberg. Các ngân hàng ở Phố Wall thống trị hoạt động tài trợ cho cho nhiên liệu hóa thạch, với Wells Fargo & Co. và JPMorgan Chase tạo ra thu nhập lớn nhất từ các giao dịch dầu khí.
BNP Paribas, ngân hàng lớn nhất ở Liên minh châu Âu (EU), thu về gần 130 triệu đô la vào năm ngoái từ mảng hoạt động kinh doanh tài chính xanh. Tiếp theo là Credit Agricole (Đức), với 96 triệu đô la và HSBC (Anh), với 94 triệu đô la.
Wells Fargo kiếm được doanh thu phí 107 triệu đô la Mỹ từ việc thu xếp giao dịch trái phiếu và các khoản vay cho lĩnh vực nhiên liệu hóa thạch, theo sau là JPMorgan và Mitsubishi UFJ Financial Group (Nhật Bản), kiếm được 106 triệu đô la mỗi ngân hàng.
Doanh thu phí từ mảng thu xếp trái phiếu và nợ xanh ở các ngân hàng của châu Âu cao hơn các ngân hàng ở Mỹ là do các quy định chặt chẽ hơn ở EU yêu cầu ngành tài chính đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh. Các ngân hàng ở châu Âu hiện đối mặt với nguy cơ bị phạt tiền và yêu cầu về vốn cao hơn nếu họ tiếp xúc nhiều với các rủi ro khí hậu. Đáp lại, nhiều ngân hàng trong khu vực đã áp đặt các hạn chế rõ ràng đối với tài chính dành cho nhiên liệu hóa thạch.
Trong khi đó, tại Mỹ, triển vọng pháp lý vẫn không chắc chắn và rời rạc khi nhiều bang, nơi đảng Cộng hòa kiểm soát, đặt ra các rào cản đối với quá trình chuyển đổi xanh. Các ngân hàng từ chối cấp vốn cho lĩnh vực dầu khí đang đối mặt với sự trả đũa. Chính quyền bang Texas là một trong những bang đe dọa cấm các ngân hàng ở Phố Wall tham gia bảo lãnh hoạt động phát hành trái phiếu huy động vốn cho các dự án cộng đồng ở bang này. nếu họ theo đuổi mục tiêu đưa phát thải ròng carbon về mức zero (Net -Zero)
Trong bối cảnh như vậy, ngành tài chính toàn cầu vẫn còn một chặng đường dài để đạt các mục tiêu của Thỏa thuận khí hậu Paris. Theo phân tích của Công ty tài chính năng lượng mới (BNEF), lượng vốn cần phân bổ cho các dự án xanh cần cao gấp bốn lần so với nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030 để duy trì mục tiêu Net-Zero. Tuy nhiên, vào cuối năm 2022, tỷ lệ đó chỉ là 0,7 trên 1, hầu như không thay đổi so với năm 2021, số liệu mới nhất của BNEF cho thấy.
Sự chậm trễ của các ngân hàng toàn cầu trong lĩnh vực tài chính xanh khiến các nhà môi trường gióng lên hồi chuông cảnh báo. “Các ngân hàng vẫn chưa đạt được tốc độ chuyển đổi cần thiết để tránh biến đổi khí hậu thảm khốc”, Jason Schwartz, nhà chiến lược truyền thông cấp cao của Sunrise Project, một tổ chức phi lợi nhuận vận động chuyển đổi năng lượng, bình luận.
Theo Dự án Carbon toàn cầu (GCP), năm ngoái là năm nóng kỷ lục. GCP ước tính, lượng khí thải carbon từ hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch tăng 1,1% lên mức cao mới vào năm 2023, khiến nhiệt độ hành tinh có nguy cơ tăng vượt 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp vào cuối thập niên này
Tổng thể, các ngân hàng toàn cầu đã cung cấp 583 tỉ đô la trái phiếu và các khoản cho vay ở các dự án xanh vào năm ngoái, so với khoản cho vay 527 tỉ đô la dành cho nhiên liệu hóa thạch. Dữ liệu của Bloomberg cho thấy, vào năm 2022, các ngân hàng toàn cầu cung cấp 594 tỉ đô la các dự án thân thiện với môi trường và 558 tỉ đô la vào các dự án dầu, khí đốt và than.
Nhiều năm qua, các ngân hàng lớn nhất thế giới tuyên bố rằng họ đã phân bổ những lượng vốn khổng lồ để giúp hành tinh xanh hơn, công bằng hơn. Nhưng số liệu của họ đang bị nghi ngờ, trong bối cảnh thiếu các hướng dẫn pháp lý để giúp các bên liên quan hiểu rõ những tuyên bố đó.
Chánh Tài (Theo Bloomberg)
