Ngày 11/11/2024, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực ngân hàng tại Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, đại biểu Lê Đào An Xuân, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên đã đặt câu hỏi về việc tiếp cận nguồn tín dụng xanh (TDX), đáp ứng kịp thời nhu cầu chuyển đổi xanh của các doanh nghiệp.
Cụ thể, theo kế hoạch tăng trưởng xanh, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được giao nhiệm vụ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho TDX và ngân hàng xanh. Đây là nhóm nhiệm vụ ở mức ưu tiên cao và phải thực hiện trong giai đoạn 2021 – 2025.
Trong thời gian qua, NHNN đã ban hành một số văn bản như: Đề án Phát triển ngân hàng xanh tại Việt Nam (năm 2018); Hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro về môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài (năm 2022)… Các ngân hàng thương mại cũng đã cung cấp các gói TDX, chủ yếu cho các lĩnh vực năng lượng, nông, lâm nghiệp, xử lý chất thải.
Tuy nhiên, thực tế vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp cần chuyển từ nâu sang xanh trong bối cảnh chịu ảnh hưởng lớn của thiên tai và biến đổi khí hậu, trong khi thông tin về các nguồn vốn xanh rất ít và cơ hội để tiếp cận nguồn vốn này cũng rất khó khăn.
Trả lời về nội dung này, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, bảo vệ môi trường là vấn đề rất quan trọng trong phát triển bền vững và được cả thế giới quan tâm. Đối với Việt Nam, Trung ương, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ cũng đặc biệt quan tâm đến vấn đề này.
Trên cơ sở các Nghị quyết của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết và kế hoạch triển khai của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các Chỉ thị, văn bản để khuyến khích các TCTD tập trung nguồn lực để cấp TDX, triển khai các giải pháp quản lý rủi ro về môi trường khi các TCTD cấp tín dụng, hoàn thiện cơ chế, chính sách để góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đã ban hành các kế hoạch hành động, giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị trong hệ thống, triển khai các chương trình tín dụng đặc thù, góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tăng trưởng xanh.
Năm 2017, chỉ có 5 TCTD tham gia tín dụng xanh, nhưng đến nay đã có 50 TCTD phát sinh dư nợ TDX và dư nợ vào khoảng 650 nghìn tỷ đồng. Trong đó, tín dụng đối với năng lượng tái tạo, năng lượng sạch chiếm khoảng 45%, tín dụng đối với nông nghiệp sạch, xanh chiếm 30%.
Đặc biệt, dư nợ tín dụng mà các TCTD khi cấp tín dụng đánh giá về các rủi ro môi trường đã tăng lên khoảng 3,2 triệu tỷ đồng, trong tổng số dư nợ của cả hệ thống là 15 triệu tỷ đồng.
Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng chia sẻ, NHNN đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc vì hệ thống ngân hàng cần được hướng dẫn của các cơ quan, Bộ, ngành liên quan đến danh mục phân loại xanh để các TCTC căn cứ khi cấp tín dụng. Còn đối với đầu tư vào lĩnh vực xanh như năng lượng tái tạo, năng lượng sạch… đòi hỏi nguồn vốn với giá trị rất lớn và kỳ hạn dài. Đây là những khó khăn chính khi nguồn vốn huy động của hệ thống ngân hàng rất ngắn hạn.
Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục triển khai thực hiện đúng kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục phân loại xanh, NHNN sẽ hướng dẫn các TCTD cấp TDX. NHNN sẽ theo dõi thực hiện, đánh giá rủi ro về môi trường và tiếp tục chỉnh sửa nếu có vướng mắc phát sinh.
Cũng tại phiên chất vấn vào ngày 11/11/2024, đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình đã hỏi Thống đốc NHNN về các giải pháp để hoạt động tín dụng gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, ngành Ngân hàng đã có nhiều giải pháp để triển khai TDX và đạt được một số kết quả cụ thể. Nhưng về đánh giá rủi ro đối với môi trường trong hoạt động cấp tín dụng, khó khăn lớn nhất vẫn là chưa có danh mục phân loại xanh.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục phân loại xanh, ngành Ngân hàng sẽ quyết liệt chỉ đạo để khi các TCTD cấp tín dụng, cho vay thì đánh giá rủi ro để nâng cao dư nợ tín dụng, giúp việc cấp tín dụng gắn với đánh giá tác động môi trường.
Dịch Phong (tổng hợp)
