Chiều 3/10 tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu SINTEF (Na Uy), Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam và Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) phối hợp tổ chức hội thảo “Từ Thí điểm đến Chính sách: Giải quyết Rác thải Nhựa Không thể Tái chế thông qua Đồng xử lý trong Ngành Xi măng”. Sự kiện thu hút hơn 100 đại biểu là các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu, tài chính và phát triển trong và ngoài nước.
Hội thảo đánh dấu thành công của dự án “Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội trong nền kinh tế tuần hoàn” (OPTOCE) do Chính phủ Na Uy tài trợ và SINTEF triển khai. Từ năm 2019, dự án đã thí điểm tại Nhà máy Xi măng INSEE (Kiên Giang) và Xi măng Lam Thạch (Quảng Ninh), xử lý thành công nhựa khó tái chế từ các làng nghề, đạt tỷ lệ thay thế nhiệt 35–40%. Kết quả này khẳng định đồng xử lý là giải pháp khả thi, vừa giảm phụ thuộc than trong sản xuất xi măng, vừa ngăn chặn rò rỉ nhựa ra môi trường.
Phát biểu khai mạc, bà Hilde Solbakken, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam nhấn mạnh: “Ứng phó với rác thải nhựa đại dương và biến đổi khí hậu là ưu tiên hàng đầu của Na Uy. Thông qua dự án OPTOCE, chúng tôi đã chứng kiến các giải pháp khoa học, như đồng xử lý, có thể biến rác thải nhựa thành nguồn tài nguyên mang lại lợi ích cho khí hậu, nền kinh tế và cộng đồng. Na Uy sẽ tiếp tục cam kết nhân rộng cách tiếp cận này tại Việt Nam và trong khu vực, đặc biệt trong khuôn khổ hợp tác JETP”.
Ông Kåre Helge Karstensen, Trưởng nhóm khoa học và Giám đốc Chương trình OPTOCE, cho rằng đã đến lúc “vượt ra khỏi giai đoạn thí điểm và tích hợp giải pháp vào chính sách quốc gia để thúc đẩy thay đổi mang tính hệ thống”.
Từ phía doanh nghiệp, PGS.TS Lương Đức Long, Phó Chủ tịch VNCA, khẳng định: “Đồng xử lý rác trong lò nung xi măng là giải pháp an toàn, hiệu quả. Hiệp hội mong muốn Nhà nước sớm cụ thể hóa chính sách ưu đãi để khuyến khích doanh nghiệp tham gia, qua đó biến rác thành ‘vàng đen’, góp phần xây dựng Việt Nam xanh, sạch, đẹp”.
Trong khuôn khổ hội thảo, các tham luận tập trung vào khung pháp lý, tiềm năng nguồn thải, quy chuẩn kỹ thuật, thách thức triển khai và kinh nghiệm từ thực tế nhà máy. Các đại biểu thống nhất rằng đồng xử lý không chỉ giúp giảm rác nhựa đổ ra đại dương, cắt giảm phát thải khí nhà kính mà còn mang lại lợi ích kinh tế, phù hợp với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Việt Nam.
Hội thảo khép lại với lời kêu gọi tăng cường hợp tác công – tư và hợp tác khu vực, nhằm nhân rộng các giải pháp đã được kiểm chứng trên toàn châu Á, góp phần xử lý thách thức toàn cầu về rác thải nhựa và biến đổi khí hậu.
OPTOCE (Ocean Plastic Turned into an Opportunity in Circular Economy) là dự án do Chính phủ Na Uy tài trợ, do Viện Nghiên cứu SINTEF (Na Uy) triển khai từ năm 2018, nhằm thí điểm xử lý rác thải nhựa khó tái chế thông qua công nghệ đồng xử lý trong ngành xi măng tại các quốc gia châu Á.
SINTEF là một trong những viện nghiên cứu độc lập lớn nhất châu Âu, có trụ sở tại Na Uy, chuyên nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ bền vững cho nhiều lĩnh vực, trong đó có môi trường, năng lượng và vật liệu.
Lê Huy
