Hôm 28/8, NZBA cho biết đang tạm dừng hoạt động và chuẩn bị tiến hành bỏ phiếu để quyết định xem nên tiếp tục hoạt động với tư cách là một liên minh dựa trên thành viên hay hoạt động như một sáng kiến khung.
Ra mắt vào năm 2021, NZBA là một liên minh tập hợp hơn 140 ngân hàng lớn ở 44 quốc gia.
Các thành viên của NZBA cam kết điều chỉnh hoạt động kinh doanh để hướng tới mục tiêu đưa phát thải ròng carbon về zero (Net-Zero) vào năm 2050. Cam kết này có nghĩa là các ngân hàng có thể sẽ hạn chế cho vay và đầu tư vào các dự án phát thải nhiều carbon như dầu khí, xây dựng, bất động sản, đồng thời dành nhiều nguồn lực hơn cho các dự án xanh như năng lượng tái tạo.
Động thái tạm dừng hoạt động của NZBA được đưa ra sau làn sóng rời liên minh này của nhiều ngân hàng lớn từ Mỹ và châu Âu.
Các ngân hàng này cho biết, việc tham gia một tổ chức như vậy không còn cần thiết nữa và hoạt động kinh doanh của họ hiện đã kết hợp các quy tắc về môi trường xã hội và quản trị (ESG) được đúc rút trong 5 năm qua.
Ngay sau khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024, các ngân hàng lớn bao gồm JPMorgan, Citi và Morgan Stanley thông báo rời khỏi NZBA mà họ tự hào là thành viên trong nhiều năm.
Sự ra đi của các ngân hàng này diễn ra trong bối cảnh nhiều ngân hàng đối mặt với áp lực mạnh mẽ từ chính quyền Donald Trump và các tổng chưởng lý của đảng Cộng hòa nhằm phản đối các nhóm khí hậu và xu hướng đầu tư ESG nói chung.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với khách hàng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp, đồng thời giúp đảm bảo an ninh năng lượng” Citi thông báo tại thời điểm ra đi, đồng thời nhấn mạnh vai trò của ngân hàng với tư cách là thành viên sáng lập của NZBA.
Gần đây, các ngân hàng châu Âu như HSBC, Barclays và UBS cũng công bố quyết định rút khỏi NZBA. Đó là một tổn thất lớn cho NZBA vì các ngân hàng này đặt trụ sở tại một khu vực được coi là thân thiện hơn với các vấn đề khí hậu và đầu tư ESG.
UBS ghi nhận vai trò quan trọng của NZBA trong việc giúp các ngân hàng thiết lập khuôn khổ đặt mục tiêu khí hậu ban đầu.
Dù rời NZBA, UBS nhấn mạnh cam kết của ngân hàng đối với tính bền vững vẫn không thay đổi đồng thời ghi nhận tầm quan trọng của việc chuyển đổi có trật tự sang nền kinh tế carbon thấp.
Các ngân hàng lớn nhất Mỹ rời NZBA vì lo ngại việc tư cách thành viên của họ sẽ dẫn đến hành động pháp lý.
Các cáo buộc tập trung vào cam kết chung của họ trong việc khuyến khích khách vay giảm lượng khí thải. Những người chỉ trích lập luận rằng, điều này có thể cấu thành việc rút vốn có mục tiêu khỏi một bộ phận cụ thể của nền kinh tế, thường vi phạm luật chống độc quyền.
Sáng kiến Net Zero Asset Managers (NZAM) cũng tạm dừng hoạt động vào tháng Giêng sau làn sóng rút lui của các công ty quản lý tài sản hàng đầu như như BlackRock và Vanguard. NZAM có mục tiêu tương tự như NZBA nhưng tập trung vào hoạt động của các nhà quản lý tài sản.
BlackRock, State Street và Vanguard đã bị ông Ken Paxton, Tổng Chưởng lý bang Texas khởi kiện vào tháng 11 năm ngoái, cáo buộc các công ty quản lý tài sản này vi phạm luật chống độc quyền khi tham gia vào các liên minh như sáng kiến NZAM.
Trong đơn kiện, vị tổng chưởng lý cho rằng, nỗ lực chuyển hướng đầu tư khỏi nhiên liệu hóa thạch của NZAM sẽ làm tăng chi phí năng lượng cho người tiêu dùng do thiếu các nguồn năng lượng cần thiết.
Đầu tháng này, một thẩm phán tòa án liên bang đã bác bỏ yêu cầu bác bỏ vụ kiện nhằm vào công ty quản lý tài sản này, cho phép tiếp tục kiện theo luật chống độc quyền của bang Texas và liên bang.
Khánh Lan (Theo WSJ)
