Yêu cầu này được đưa ra chỉ vài tháng sau khi hai bên đạt được thỏa thuận thuế quan nhằm tránh một cuộc chiến thương mại toàn diện giữa hai bờ Đại Tây Dương.
Theo một tài liệu của Chính phủ Mỹ mà tờ báo Financial Times tiếp cận được, Washington đã yêu cầu Brussels loại bỏ yêu cầu đối với các công ty ngoài EU phải trình “kế hoạch chuyển đổi khí hậu”. Mỹ cũng yêu cầu khối này thay đổi luật môi trường về chuỗi cung ứng để miễn trừ cho các công ty Mỹ và các công ty khác từ “các quốc gia có thẩm định doanh nghiệp chất lượng cao”.
Động thái này là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Chính phủ Mỹ nhằm thúc đẩy các quốc gia, tổ chức tài chính và doanh nghiệp giảm bớt các chính sách chống biến đổi khí hậu, thông qua các diễn đàn quốc tế từ Ngân hàng Thế giới (WB) đến các cơ quan quản lý thị trường chứng khoán.
Ngoài ra, Tổng thống Donald Trump cũng đã gây áp lực lên Brussels về các luật của EU nhằm hạn chế các tập đoàn công nghệ lớn. Những biện pháp gây sức ép này dẫn tới mối lo ngại trong EU rằng thỏa thuận thương mại đã đạt được vào tháng 7 giữa EU và Mỹ có thể không được giữ vững.
Các quy định về thẩm định doanh nghiệp của EU – có hiệu lực từ năm ngoái – yêu cầu các công ty hoạt động trong khối này phải xác định bất kỳ tác hại môi trường và xã hội nào trong chuỗi cung ứng của họ, nhằm ngăn chặn tình trạng lao động cưỡng bức và gây ô nhiễm. Tuy nhiên, trong tài liệu nói trên, chính quyền ông Trump mô tả luật này là một “sự can thiệp không cần thiết và nghiêm trọng” áp đặt “gánh nặng kinh tế và quy định đáng kể lên các công ty Mỹ”.
Tài liệu còn cho rằng phạm vi ngoài lãnh thổ của luật, các nghĩa vụ thẩm định chuỗi cung ứng nặng nề, yêu cầu về kế hoạch chuyển đổi khí hậu và các điều khoản trách nhiệm dân sự sẽ ảnh hưởng xấu đến khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Mỹ trên thị trường EU.
Washington đã truyền đạt các yêu cầu của mình tới Ủy ban châu Âu (EU) trong những ngày gần đây, theo tiết lộ của nguồn tin là quan chức. Không giống như các cuộc đàm phán thương mại truyền thống, Mỹ không đưa ra nhượng bộ nào để đổi lại yêu cầu của nước này với châu Âu.
Các công ty Mỹ lo ngại rằng các quy định về thẩm định sẽ khiến họ đối mặt với nguy cơ gia tăng các vụ kiện pháp lý trong một thị trường vốn đã nhiều tranh chấp, vì các quy định đó cho phép các nhóm hoạt động khởi kiện về lao động trẻ em và thiệt hại môi trường trong chuỗi cung ứng.
Theo giới chức Mỹ, một số công ty Mỹ cho biết sẽ phải ngừng hoạt động tại EU do các quy định về thẩm định và báo cáo bền vững, yêu cầu doanh nghiệp phải báo cáo hàng trăm điểm dữ liệu liên quan đến dấu ấn môi trường của họ. Vi phạm các quy định về thẩm định có thể dẫn đến các khoản phạt lên tới 5% doanh thu toàn cầu.
Luật này của EU đã bị các công ty dầu khí Mỹ chỉ trích từ lâu. CEO của hãng dầu lửa ExxonMobil, ông Darren Woods, mô tả các quy định này là mối đe dọa đối với các công ty Mỹ.
Trong những tháng gần đây, Mỹ đã thúc đẩy WB và các ngân hàng phát triển khác tăng cường cho vay các dự án nhiên liệu hóa thạch, đồng thời kêu gọi các tổ chức thiết lập quy định quốc tế và các cơ quan tiêu chuẩn giảm bớt hoặc từ bỏ các nỗ lực giải quyết biến đổi khí hậu.
Điều này đã dẫn đến việc Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng giảm bớt các yêu cầu dự kiến về việc các ngân hàng phải tăng cường tiết lộ rủi ro khí hậu. Cơ quan quản lý thị trường hàng đầu của Mỹ cũng đe dọa cấm các công ty nước ngoài sử dụng các tiêu chuẩn kế toán quốc tế nếu các nhà thiết lập quy định tiếp tục theo đuổi các vấn đề về bền vững và khí hậu.
Các yêu cầu mới nhất của Mỹ với EU là sự mở rộng những mối lo ngại mà chính quyền ông Trump đã nêu trong thỏa thuận thương mại tháng 7. Thỏa thuận đó nói rằng EU không nên áp đặt “các hạn chế không cần thiết” lên thương mại xuyên Đại Tây Dương, và chỉ rõ rằng EU nên thực hiện các thay đổi để cắt giảm thủ tục hành chính. Thỏa thuận thương mại Mỹ – EU áp mức thuế quan 15% lên hầu hết hàng hóa châu Âu vào Mỹ, nhưng để ngỏ khả năng nhượng bộ thêm từ Brussels.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã nói rằng các quy định của EU là một “lằn ranh đỏ”, nhưng bản thân bà cũng đang giảm bớt những quy định đó sau những phàn nàn từ các doanh nghiệp và chính phủ ở châu Âu.
Một loạt các luật của EU buộc các công ty phải chống lại nạn phá rừng, lạm dụng lao động và giảm tác động của họ lên môi trường đang bị làm suy yếu hoặc trì hoãn, và Mỹ đang thúc đẩy Brussels đi xa hơn. Thỏa thuận thương mại Mỹ – EU đánh dấu sự khởi đầu của một quá trình rộng lớn hơn để loại bỏ các rào cản thương mại không công bằng trong EU – theo nguồn tin là quan chức Mỹ.
Mỹ cũng đã nêu lên lo ngại về thuế biên giới carbon của EU mà khối này sẽ áp dụng từ năm tới đối với các ngành công nghiệp gây ô nhiễm ngoài khối, như các nhà sản xuất thép và nhôm.
Washington còn phản đối một luật chống phá rừng sắp tới của EU – luật sẽ cấm nhập khẩu các hàng hóa như gỗ và cacao nếu các nhà sản xuất không chứng minh được không có sự chặt phá rừng trong quá trình sản xuất. Brussels tháng trước cho biết sẽ trì hoãn các quy định về phá rừng thêm một năm, đổ lỗi cho vấn đề hệ thống công nghệ thông tin.
EU đã và đang nỗ lực đơn giản hóa các quy định của khối, như một phần của chương trình nghị sự rộng lớn hơn để cắt giảm thủ tục hành chính trong khối. Nỗ lực này diễn ra cũng do các công ty châu Âu phản đối các quy định ngặt nghèo. Tuy nhiên, nỗ lực đơn giản hóa đã gặp phải trở ngại trong nghị viện châu Âu, nơi các chính trị gia cánh tả cáo buộc các đảng bảo thủ về việc giảm bớt quy định và đứng về phía cực hữu làm suy yếu luật pháp.
An Huy
