Hiện nay, trước áp lực bảo vệ môi trường ngày càng lớn, du lịch Net Zero đang nổi lên như một chìa khóa giúp cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn di sản, thiên nhiên. Các điểm du lịch tại Việt Nam cũng ngày càng chú trọng đến hướng đi này để vừa thu hút du khách, vừa tạo nên giá trị lâu dài.
Trong đó, Phong Nha-Kẻ Bàng – điểm du lịch yêu thích hàng đầu, nơi được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí đa dạng sinh học cũng cần được khai thác theo hướng xanh-bền vững.
Liệu Net Zero có đủ sức tạo nên một cuộc cách mạng xanh, đưa Phong Nha-Kẻ Bàng trở thành hình mẫu tiên phong cho du lịch không phát thải?
Bảo vệ trái tim của du lịch Quảng Bình
Được xác định là “trái tim” của du lịch Quảng Bình, Phong Nha-Kẻ Bàng không chỉ là di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận mà còn là “lá phổi xanh” quan trọng của khu vực Bắc Trung Bộ, kinh đô du lịch mạo hiểm của châu Á.
Với hệ thống hơn 420 hang động kỳ vĩ, tiêu biểu là hang Sơn Đoòng (hang động lớn nhất thế giới), cùng các loại hình trải nghiệm đa dạng như khám phá thiên nhiên, thám hiểm hang động, camping, trekking, zipline… Phong Nha-Kẻ Bàng đã từng bước khẳng định vị thế, thương hiệu và trở thành điểm đến hàng đầu trên bản đồ du lịch trong nước cũng như quốc tế.
Theo thống kê, năm 2023, khu vực này đón hơn 662.000 lượt khách thăm quan (tăng hơn 6% so với năm 2022) với tổng doanh thu đạt hơn 270 tỉ đồng. Đến năm 2024, con số này tiếp tục tăng đến hơn 874.000 lượt khách, tổng doanh thu hơn 310 tỉ đồng.
Sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch mang lại nguồn thu đáng kể về kinh tế nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về môi trường. Đặc biệt là lượng khí phát thải từ các phương tiện giao thông, thuyền máy đưa đón khách du lịch, rác thải nhựa, vấn đề xử lý nước thải, việc tiêu thụ năng lượng tại các cơ sở lưu trú…
Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến hệ sinh thái của hệ thống hang động và đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc triển khai mô hình Net Zero, hướng tới giảm phát thải ròng bằng 0 trong hoạt động du lịch tại đây.
Giải pháp hướng đến Net Zero
Theo Giám đốc Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng Phạm Hồng Thái, việc áp dụng mô hình Net Zero không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch lên di sản Phong Nha-Kẻ Bàng mà còn mang lại nhiều lợi ích dài hạn như bảo tồn cảnh quan thiên nhiên và hệ sinh thái, đáp ứng xu thế thu hút du khách yêu thích du lịch xanh gắn với thiên nhiên.
Qua đó, góp phần nâng cao thương hiệu và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế của Di sản Phong Nha-Kẻ Bàng. Đồng thời, tạo động lực cũng như sự lan tỏa cho các doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.
“Đối với các sản phẩm du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái, việc đạt được mục tiêu Net Zero không chỉ duy trì sự ổn định của hệ sinh thái, góp phần bảo tồn các giá trị di sản mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Đặc biệt, Phong Nha-Kẻ Bàng sẽ tiếp tục khẳng định được vị thế và trở thành điểm đến du lịch hàng đầu” – ông Thái cho biết.
“Việc phát triển du lịch gắn với mô hình Net Zero hiện nay tại Phong Nha-Kẻ Bàng được xác định là một hướng đi bền vững và tất yếu, đặc biệt là trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ cam kết Việt Nam quyết tâm thực hiện đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Tại Phong Nha-Kẻ Bàng, mô hình du lịch Net Zero hiện cũng đang được một số đơn vị làm du lịch ở vườn nghiên cứu, triển khai thực hiện rất hiệu quả.” – Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng
Theo tìm hiểu của phóng viên, những nhóm giải pháp hướng đến mục tiêu du lịch Net Zero đang được một số đơn vị triển khai tại Phong Nha-Kẻ Bàng hiện nay bao gồm: Nỗ lực giảm khí thải từ các phương tiện giao thông truyền thống bằng cách khuyến khích sử dụng xe điện, xe đạp hoặc các phương tiện thân thiện với môi trường; Sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời để cung cấp điện cho các cơ sở lưu trú, văn phòng, khu cắm trại… thay cho điện lưới.
Cùng với đó là công tác quản lý chất thải cũng được chú trọng với các biện pháp phân loại rác tại nguồn, hạn chế sử dụng nhựa, túi nilon dùng một lần. Từng bước nâng cao nhận thức cho đội ngũ nhân viên cũng như du khách về việc hạn chế “dấu chân carbon”. Các tour du lịch mạo hiểm, khám phá hang động được tổ chức đều có hoạt động đi bộ chiếm phần lớn tour. Ngoài ra, việc khai thác các sản phẩm du lịch mới cũng luôn gắn liền với tiêu chí phát triển bền vững, bảo tồn hệ sinh thái, đa dạng sinh học…
Theo ông Nguyễn Châu Á, Tổng Giám đốc Công ty Oxalis Adventure và Oxalis Holiday, đơn vị tiên phong trong phát triển du lịch bền vững tại Quảng Bình, hệ sinh thái và cảnh quan thiên nhiên chính là tài sản vô giá của Phong Nha-Kẻ Bàng.
Nếu các doanh nghiệp cùng đồng lòng thực hiện mô hình Net Zero một cách đồng bộ và hiệu quả thì Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng có thể là vườn quốc gia đầu tiên tại Việt Nam đạt Net Zero. Điều này có ý nghĩa rất lớn cho sự phát triển du lịch bền vững trong tương lai.
Sẵn sàng chi nhiều hơn để trải nghiệm thiên nhiên
Theo ông Lê Lưu Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Jungle Boss (doanh nghiệp lữ hành và khai thác các sản phẩm du lịch mạo hiểm tại Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng), trong những năm gần đây, du khách ngày càng có xu hướng quan tâm đến du lịch xanh và sẵn sàng chi trả nhiều tiền hơn để trải nghiệm các sản phẩm du lịch thân thiện với môi trường.
“Ngày càng nhiều du khách, đặc biệt là khách quốc tế và những người yêu thích du lịch mạo hiểm, tìm đến Phong Nha-Kẻ Bàng để khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của hang động, rừng già và sông suối. Họ không muốn trải nghiệm một khu du lịch thương mại hóa mà thay vào đó mong muốn được hòa mình vào thiên nhiên một cách chân thực nhất và sẵn sàng bỏ ra một khoản chi phí khá cao”, ông Dũng nói.
Bảo Thiên
