Báo cáo của Ember hôm 7/10 ghi nhận, các nguồn năng lượng tái tạo trên toàn cầu, bao gồm gió và mặt trời, cung cấp 5.072 TWh điện trong sáu tháng đầu năm nay trên toàn cầu. Con số này cao hơn mức 4.896 TWh điện được tạo ra từ than trong cùng giai đoạn.
Tỷ trọng điện than trong tổng sản lượng điện toàn cầu giảm từ 34,2% xuống 33,1%, trong khi tỷ trọng này của năng lượng tái tạo tăng từ 32,7% lên 34,3%.
Trong cùng kỳ, sản lượng điện từ thủy điện và năng lượng sinh học giảm nhẹ, trong khi năng lượng hạt nhân tăng nhẹ.
Sonia Dunlop, CEO Hội đồng Năng lượng mặt trời toàn cầu cho biết, dữ liệu của Ember xác nhận thực tế rằng, năng lượng mặt trời và gió đang thúc đẩy hệ thống điện toàn cầu phát triển, chứ không còn là công nghệ bên lề nữa.
“Việc năng lượng tái tạo lần đầu tiên vượt qua than đá đánh dấu một bước chuyển mình lịch sử. Nhưng để giữ vững tiến bộ đó, các chính phủ và ngành công nghiệp phải đẩy nhanh đầu tư vào năng lượng mặt trời, năng lượng gió và lưu trữ pin, đảm bảo nguồn điện sạch, giá cả phải chăng, đáng tin cậy đến được với cộng đồng ở khắp mọi nơi”, Dunlop nói.
Đồng tình với nhận định này, Małgorzata Wiatros-Motyka, chuyên gia phân tích điện cấp cao của Ember bình luận: “Chúng ta đang chứng kiến những dấu hiệu đầu tiên của một bước ngoặt quan trọng. Năng lượng mặt trời và gió hiện đang phát triển đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng của thế giới”.
Motyka cho rằng, khi chi phí công nghệ tiếp tục giảm, đây chính là thời điểm hoàn hảo để tận dụng những lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường mà năng lượng mặt trời, gió và pin mang lại.
Ember ghi nhận, nhu cầu điện toàn cầu tăng 2,6%, tương đương 369 TWh, trong nửa đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, trong đó sản lượng điện mặt trời tăng 306 TWh và điện gió tăng 97 TWh.
Sự chuyển dịch sang năng lượng tái tạo chủ yếu được thúc đẩy bởi Trung Quốc và Ấn Độ. Trong 6 tháng đầu năm, Trung Quốc, nước tiêu thụ điện lớn nhất thế giới, đã giảm 2% sản lượng điện từ nhiên liệu hóa thạch trong khi sản lượng điện mặt trời và điện gió của nước này tăng lần lượt 43% và 16%, theo báo cáo của Ember.
Tại Ấn Độ, sản lượng điện gió và điện mặt trời tăng lần lượt 29% và 31%, giúp nước này giảm 3,1% sản lượng điện than và điện khí.
Tuy nhiên, sản lượng điện từ nhiên liệu hóa thạch lại tăng ở Mỹ lẫn và Liên minh châu Âu (EU) trong cùng kỳ. Nhu cầu điện tăng mạnh trong lúc sản lượng điện gió và thủy điện suy giảm, buộc hai nền kinh tế này phải phụ thuộc nhiều hơn vào than và khí đốt để sản xuất điện.
Tại Mỹ, sản lượng điện than tăng 17% trong nửa đầu năm, còn sản lượng điện khí giảm 3,9%, trong khi tại châu Âu, sản lượng điện khí tăng 14% và điện than tăng 1,1%.
Việc hạn chế sản xuất điện từ than, vốn thải ra lượng khí carbon dioxide gấp đôi so với sản xuất điện khí, được hầu hết các nhà khoa học coi là rất quan trọng để đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu.
Tuy nhiên, kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump, người hoài nghi về biến đổi khí hậu, đã ký các sắc lệnh hành pháp nhằm thúc đẩy sản xuất than. Trong tháng trước, chính phủ của ông cam kết cung cấp 625 triệu đô la để tái khởi động hoặc nâng cấp các nhà máy điện than trong nước.
Chánh Tài (Theo Financial Times, Sustainability Magazine)
