Chuyển đổi bắt buộc trong ngành ô tô
Trước áp lực cắt giảm phát thải toàn cầu, ngành ô tô – vốn chịu trách nhiệm hơn 20% lượng khí nhà kính thế giới – đang đứng trước ngưỡng chuyển đổi chiến lược. SBTi vừa công bố bản dự thảo tiêu chuẩn net-zero dành riêng cho ngành này, nhằm cung cấp khung hành động rõ ràng cho cả các nhà sản xuất xe và nhà cung ứng linh kiện.
Dự thảo đưa ra nhiều cải tiến then chốt:
- Tích hợp chỉ số tổng hợp phát thải gồm Scope 1, 2 và 3 từ góc độ các nhà sản xuất xe mới.
- Buộc tăng tỷ trọng doanh số xe phát thải thấp, thay vì cam kết “không phát thải” chưa thực tế.
- Thiết lập lộ trình phát thải theo từng vùng kinh tế – thị trường, phản ánh đặc điểm địa phương.
- Áp dụng phương pháp tính kỹ càng hơn cho phát thải từ quá trình sử dụng xe (“well-to-wheel”, quãng đường đời xe…).
- Yêu cầu rõ ràng với nhà cung ứng linh kiện, buộc giảm phát thải từ khâu nguyên liệu và sản xuất.
Đảm bảo khả thi qua thử nghiệm thực tế
SBTi sẽ mở đợt thử nghiệm (pilot) với các doanh nghiệp từ cuối năm 2025, để đánh giá và điều chỉnh tiêu chuẩn dựa trên dữ liệu thực tế, nhằm cân bằng giữa độ nghiêm ngặt khoa học và tính khả thi trong vận hành.
Tiêu chuẩn không chỉ là công cụ kỹ thuật – chúng còn là phương tiện chiến lược giúp nâng cao minh bạch, giảm rủi ro, thu hút đầu tư và tạo lợi thế cạnh tranh. Ngành ô tô đang dần dịch chuyển sang xe điện và mô hình kinh doanh phát thải thấp; tiêu chuẩn mới sẽ là chỉ dẫn rõ ràng cho toàn ngành thực hiện chuyển đổi.
Lộ trình ban hành tiêu chuẩn
Sau giai đoạn tham vấn công khai và thử nghiệm, bản chính thức sẽ được trình Hội đồng Kỹ thuật SBTi phê duyệt. Khi được công bố, các doanh nghiệp sẽ có 6 tháng để hoàn thiện trước khi áp dụng bắt buộc, thay thế hướng dẫn trước đó dành cho vận tải đường bộ. Dự thảo tiêu chuẩn net-zero ngành ô tô của SBTi là bước tiến quan trọng, tạo nền tảng khoa học và thực tiễn cho toàn ngành ô tô toàn cầu hướng tới tương lai xanh – nơi phát thải giảm sâu, trách nhiệm rõ ràng và cạnh tranh bền vững hơn.
Minh An
