Theo báo cáo mới nhất từ BNEF, thế giới dự kiến bổ sung 649 gigawatt (GW) công suất năng lượng mặt trời vào năm 2026. Con số này số giảm nhẹ so với năm 2025 nhưng sẽ đánh dấu lần đầu tiên suy giảm đầu tiên kể từ số liệu thống kê vào năm 2000.
“Ngành năng lượng mặt trời đang bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm sau những năm bứt phá thần tốc”, báo cáo của BNEF nhận định.
Nguyên nhân chủ yếu là do chính sách thay đổi ở Trung Quốc và Mỹ, khiến nhu cầu bị kìm hãm. Dù một số thị trường khác vẫn có khả năng tăng trưởng mạnh mẽ về công suất điện mặt trời trong năm tới nhưng không đủ sức bù đắp khoảng trống khổng lồ từ hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Tin xấu này gây “đau đầu” đối với các nhà sản xuất tấm pin mặt trời ở Trung Quốc vốn đang vật lộn với tình trạng dư thừa công suất và lỗ lã triền miên trong nhiều quí.
Chính sách mới của Bắc Kinh định giá năng lượng tái tạo theo cơ chế thị trường được áp dụng từ tháng Sáu năm nay. Điều này đã kích hoạt cuộc chạy đua lắp đặt điện mặt trời trong ạt trong nửa đầu năm, nhưng sau đó dẫn đến sự chậm lại đột ngột.
BNEF hạ dự báo công suất lắp đặt điện mặt trời tại Trung Quốc năm 2025 xuống 9%, còn 372 GW và tiếp tục giảm 14% vào năm 2026.
Thị trường Mỹ cũng dự kiến giảm với tốc độ tương tự do chính sách của Tổng thống Donald Trump nhằm hạn chế triển khai năng lượng tái tạo và quay lại ưu tiên nhiên liệu hóa thạch.
Các thị trường trưởng thành khác như Tây Ban Nha hay Brazil cũng đang mất xung lực. Làn sóng lắp đặt điện mặt trời ồ ạt trước đây ở hai nước này dẫn đến tình trạng cắt giảm công suất ở các dự án và giá điện lao dốc, Điều đó gây bất ổn cho thị trường, khiến nhà đầu tư e ngại.
Báo cáo của BNEF cho biết, giá cả khắp chuỗi cung ứng điện mặt sẽ vẫn duy trì mức thấp lịch sử đến hết năm 2026 do nhu cầu yếu đi kết hợp với công suất dư thừa và hàng tồn kho lớn chưa từng có. Ví dụ điển hình là tại Trung Quốc, giá polysilicon, vật liệu quan trọng của tấm pin mặt trời vẫn ở mức thấp dù đã tăng 50% từ tháng Sáu
Dù vậy, công suất lắp đặt điện mặt trời dự kiến tăng trở lại ở mức khiêm tốn sớm nhất là vào năm 2027 khi Trung Quốc và Mỹ thích nghi với điều kiện cung – cầu mới, đồng thời các thị trường mới mở rộng. Tổng công suất lắp đặt điện mặt trời toàn cầu vào năm đó có thể đạt 688 GW, theo dự báo của BNEF.
Lê Linh (Theo Bloomberg)
