Phương tiện công cộng: “Xanh” và thân thiện
Tháng 5/2014, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành chủ trương chuyển đổi xe buýt chạy bằng dầu sang khí CNG theo Ðề án thay thế 1.680 xe buýt mới, trong đó có chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn mua phương tiện cho doanh nghiệp, hợp tác xã. Thực hiện Đề án, Công ty cổ phần Xe khách Sài Gòn (SaiGon Bus) đầu tư và vận hành 120 xe buýt chạy bằng khí CNG (chiếm hơn 30% số xe của công ty đang hoạt động).
Ông Nguyễn Duy Khánh, Giám đốc SaiGon Bus cho biết: Ủy ban nhân dân thành phố ban hành chủ trương chuyển đổi xe buýt chạy bằng dầu qua khí CNG rất kịp thời, nhất là chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn mua phương tiện cho doanh nghiệp, hợp tác xã đã mang lại động lực chuyển đổi năng lượng “xanh” của ngành giao thông vận tải.
Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Lê Hoàn cũng cho biết, trung tâm đang xây dựng kế hoạch chuyển đổi xe buýt truyền thống sang sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh theo Quyết định số 876/QÐ-TTg ngày 22/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải; đáp ứng tối thiểu theo lộ trình đặt ra: Từ năm 2025, 100% số xe buýt thay thế, đầu tư mới sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh; từ năm 2030 tỷ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%. Theo chương trình này, dự kiến đến năm 2030, thành phố có 1.874 xe buýt chuyển đổi sang năng lượng điện, năng lượng xanh.
Theo Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, các giải pháp thúc đẩy giao thông xanh một cách mạnh mẽ mà thành phố đã triển khai thời gian qua như: Chuyển đổi hàng nghìn phương tiện xe buýt chạy bằng dầu sang khí CNG; tháng 12/2021, Sở Giao thông vận tải thành phố đã triển khai mô hình thí điểm cho thuê xe đạp công cộng ở Quận 1 với 43 trạm và 388 xe đạp công cộng (trung bình mỗi ngày thu hút được 700 người đăng ký mới) bước đầu đạt kết quả khả quan.
Xe đạp công cộng là phương tiện giao thông xanh không những đáp ứng nhu cầu đi lại của số đông người dân mà còn góp phần thúc đẩy phát triển du lịch. Từ kết quả triển khai thí điểm ở Quận 1, mô hình xe đạp công cộng đang được Sở Giao thông vận tải nghiên cứu mở rộng ra các địa bàn khác tại thành phố.
Ngoài ra, đầu năm 2022, thành phố đưa vào vận hành 15 xe buýt điện tuyến D4 (Vinhomes Grand Park-bến xe buýt Sài Gòn). Mới đây, năm 2023, Công ty cổ phần Di chuyển Xanh và Thông Minh đã đưa vào khai thác 600 xe taxi điện trên địa bàn thành phố.
Với sức chuyên chở lớn, khi tuyến Metro số 1 Bến Thành-Suối Tiên và các tuyến khác được đưa vào khai thác thì đây cũng sẽ là một giải pháp tối ưu nhằm giảm khói bụi, tiếng ồn và thúc đẩy người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng thân thiện với môi trường.
Ưu tiên giao thông “xanh” tại Cần Giờ
Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi từng chỉ đạo huyện Cần Giờ phải tiên phong chuyển đổi xanh, kinh tế xanh; trong đó, huyện Cần Giờ cần thí điểm các chính sách về phát triển xanh bằng việc vận dụng Nghị quyết số 98 với mục tiêu chuyển đổi xanh như giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi xe xăng sang xe điện.
Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 26/9/2022 của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã đề ra định hướng mục tiêu tổng quát phát triển Cần Giờ đến năm 2030 là “Xây dựng và phát triển huyện Cần Giờ trở thành thành phố biển mang đặc trưng của một thành phố tăng trưởng xanh, thông minh, thân thiện môi trường…”.
Mới đây, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Trường đại học Việt Đức tổ chức hội thảo giải pháp phát triển giao thông xanh ở huyện Cần Giờ.
TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức (Trường đại học Việt Đức) – đại diện nhóm nghiên cứu đề án phát triển giao thông xanh Cần Giờ, chia sẻ: Trước mắt, địa phương này cần tập trung chuyển đổi phương tiện giao thông ít phát thải, sử dụng nhiên liệu sạch, khuyến khích người dân dùng xe điện, xây các trạm sạc điện tại green mobility hub (trạm giao thông xanh); đầu tư, nâng cấp hạ tầng cho người đi bộ, đi xe đạp; đầu tư xe máy điện và 100% số xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch.
Theo ông Tuấn, nếu thực hiện các giải pháp này, tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng tại huyện Cần Giờ ước tăng từ 10% như hiện nay lên 30-40%; phát thải ô nhiễm không khí mỗi năm sẽ giảm từ 9.600 tấn xuống 4.800 tấn, nồng độ chất gây ô nhiễm giảm 54% trên các trục đường chính và 12% trên đường dân sinh.
Nhóm nghiên cứu cũng đề xuất cần tái cấu trúc mạng lưới xe buýt hiện hữu, phát triển xe buýt năng lượng sạch, tần suất cao trên các hành lang trục chính, bổ trợ bởi xe buýt thu gom; đồng thời phát triển hệ thống trạm sạc, cung cấp năng lượng điện cho xe điện, qua đó thu hút mạnh mẽ khách du lịch đến với nơi được xem là lá phổi xanh của thành phố.
TS Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện trưởng Nghiên cứu Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Hướng phát triển quan trọng của Thành phố Hồ Chí Minh là “xanh” và “số”. Nghị quyết số 98 đã cho thành phố rất nhiều công cụ để thúc đẩy chuyển đổi xanh, kinh tế xanh, trong đó có thúc đẩy nhà máy điện đốt rác, giảm khí thải và Cần Giờ rất phù hợp để xây dựng mô hình giao thông “xanh”.
“Cần Giờ phải tiên phong thí điểm các chính sách về chuyển đổi xanh, kinh tế xanh. Sắp tới Viện Nghiên cứu Phát triển sẽ trình một số chính sách cho Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về chuyển đổi xanh tập trung trước mắt tại Cần Giờ”, TS Vũ nhấn mạnh.
Võ Lê
