Báo cáo của Arbonics cho biết, khách mua tín chỉ carbon hiện đặt nhiều câu hỏi hơn về cách thức tạo ra tín chỉ, bằng chứng hỗ trợ cho các tuyên bố loại bỏ carbon cũng như tác động về xã hội và sinh thái.
Với hầu hết các dự án sản xuất tín chỉ carbon rừng “có tính toàn vẹn cao”, mới chỉ bắt đầu mở rộng quy mô, nguồn cung vẫn chưa bắt kịp nhu cầu và các tiêu chuẩn mới hơn. Điều này đặc biệt rõ ràng ở châu Âu.
Trong số 13,4 triệu tín chỉ đáp ứng tiêu chuẩn của tổ chức Verra trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và các mục địch sử dụng đất khác (AFOLU) được cấp trong năm 2024 trên toàn cầu, chỉ có 65.041 tín chỉ đến từ các dự án châu Âu. Tín chỉ được tính dựa trên lượng carbon mà các dự án hấp thụ trong năm 2018 đến năm 2022, cho thấy mất nhiều thời gian để hoàn thành các bước cần thiết trước khi tín chỉ được phát hành chính thức:
“Các tập đoàn muốn tiếp cận dự án carbon rừng tạo ra tác động cục bộ gần hoặc tại các quốc gia nơi họ hoạt động, Nhu cầu của họ đang tăng lên nhưng nguồn cung vẫn chưa thực sự bắt kịp là điều khiến tôi ngạc nhiên”, Lisett Luik, đồng sáng lập kiêm CEO Arbonics nói.
Báo cáo của Arbonics lưu ý năm 2025 là thời điểm quan trọng để các tập đoàn có tầm nhìn xa hành động.
Do thiếu nguồn cung, thị trường tín chỉ carbon rừng chất lượng cao dự kiến sẽ trở nên rất cạnh tranh, khiến các công ty bắt buộc phải mua trước nhiều năm.
“Các công ty đặt mục tiêu đạt được các mục tiêu khí hậu trước năm 2050 cần đóng góp vào việc trồng rừng ngay bây giờ. Với nhu cầu ngày càng tăng và nguồn cung tín chỉ catrbon chất lượng cao hạn chế, giá cả đang tăng lên”, báo cáo của Arbonics cho biết.
Hiện tại, một tín chỉ carbon rừng được bán với giá từ 20 đô la (đối với các dự án lâu năm và chất lượng thấp) đến 70 đô la đối với dự án chất lượng cao. Theo Phân tích Trung tâm Net Zero của hãng kiểm toán EY, giá tín chỉ carbon sẽ đạt 80-150 đô la /tấn vào năm 2035.
Arbonics cho rằng, đầu tư sớm không chỉ giúp đảm bảo tiếp cận các tín chỉ đáng tin cậy mà còn giúp bên mua tránh được việc tăng giá trong tương lai và áp lực quản lý khí thải nhà kính của giới chức trách.
Luik lưu ý, một thách thức mà Arbonics thường gặp là việc đáp ứng nhu cầu của các công ty muốn có tín chỉ carbon chất lượng cao ngay lập tức.
Tuy nhiêm, đối với các dự án bảo vệ và trồng rừng, cần rất nhiều công sức chăm sóc trước khi cây đủ lớn để loại bỏ một lượng carbon đáng kể.
Tín chỉ carbon đáng tin cậy vẫn là thách thức lớn nhất. Ở châu Âu, hầu hết tín chỉ carbon rừng đến từ các dự án trồng rừng (thiết lập rừng ở khu vực chưa có cây che phủ trước đó) và cải thiện quản lý rừng (IFM).
Trong phân khúc trồng rừng, báo cáo của Arbonics cho thấy, 75% tín chỉ được cấp là cho các dự án IFM, và 25% còn lại là từ các dự án trồng rừng.
Các dự án trồng rừng có thể mất nhiều năm để phát triển vì cây được trồng hiện nay sẽ cần tới một thập niên để phát triển và đạt được tiềm năng cô lập carbon đầy đủ.
Do đó, các công ty đầu tư vào tín chỉ carbon rừng phải coi các dự án này như một phần của chiến lược khí hậu dài hạn.
Các dự án trồng rừng ở Âu vẫn hấp dẫn bên mua chỉ một phần vì chỉ từ các dự án có tính minh bạch cao. Thị trường tín chỉ carbon rừng ở châu Âu được hỗ trợ bởi hệ thống pháp lý vững chắc, hồ sơ đất đai chi tiết và dữ liệu cụ thể theo từng khu vực, đồng thời phù hợp với các khuôn khổ của EU như Chỉ thị báo cáo bền vững doanh nghiệp (CSRD) và Khung chứng nhận loại bỏ carbon (CRCF).
Theo Luik, tính minh bạch như vậy rất quan trọng vì niềm tin vẫn là một trong những thách thức lớn nhất đối với thị trường carbon tự nguyện.
“Người mua lo lắng rằng, họ sẽ mua phải thứ gì đó mà cuối cùng sẽ xuất hiện trên trang nhất của tờ Wall Street Journal, bị cáo buộc là ‘tẩy xanh’. Đó là cơn ác mộng đối với mọi giám đốc phát triển bền vững”, bà nói khi ám chỉ đến các tín chỉ carbon kém minh bạch và không giúp loại bỏ khối lượng carbon như tuyên bố.
Lê Linh (Theo Agfundernews.com)
