Hỏi: ESG là gì?
Đáp: ESG là viết tắt của 3 từ Environment (Môi trường)- Social (Xã hội) và Governance (Quản trị).
Đầu thế kỷ 21, khi các quốc gia phải đối mặt ô nhiễm môi trường, nguồn tài nguyên thiên nhiên bị khai thác quá mức, thế giới đòi hỏi phải xây dựng một bộ tiêu chuẩn để đánh giá doanh nghiệp ngoài yếu tố tài chính truyền thống. Vì vậy, năm 2004, Liên hợp quốc và 20 tổ chức tài chính quốc tế đã thực hiện một hiệp ước toàn cầu có tên gọi: UN Global Compact, đồng thời phát hành báo cáo có tên gọi “Who Cares Wins”. Báo cáo này khuyến khích doanh nghiệp tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị vào phân tích tài chính và quyết định đầu tư. Đây là những yếu tố quan trọng thu hút đầu tư vào các doanh nghiệp phát triển theo hướng bền vững.
Yếu tố E – Environment (môi trường): Là yếu tố đầu tiên cần quan tâm. Tiêu chí này đòi hỏi doanh nghiệp phải quản lý chất thải, tiết kiệm năng lượng, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, thậm chí một số nơi doanh nghiệp còn cần bảo tồn đa dạng sinh học tại khu vực đặt nhà máy sản xuất. Tiêu chí “E” giúp doanh nghiệp đánh giá và quản lý tác động của hoạt động kinh doanh lên môi trường và biến đổi khí hậu.
Yếu tố S – Social (xã hội): Trong các doanh nghiệp, yếu tố con người thường khó có thể đánh giá cụ thể, nhưng với ESG, yếu tố này đề cập đến sự hài lòng của nhân viên, sự quan tâm của các bên liên quan, nhà đầu tư và khách hàng đối với hoạt động kinh doanh và quy trình vận hành của doanh nghiệp theo hướng bền vững. Thực hiện yếu tố “S”, doanh nghiệp phải bảo đảm quyền lợi của người lao động, đóng góp phúc lợi cho xã hội, thể hiện sự công bằng, minh bạch cho các đối tượng tham gia. Social cũng giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân viên.
Yếu tố G – Governance (quản trị): Đây là yếu tố mà các nhà đầu tư quan tâm, bởi doanh nghiệp quản trị tốt, minh bạch thông tin, tuân thủ pháp luật và có đạo đức kinh doanh, xây dựng chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng sẽ giúp doanh nghiệp đi trên con đường phát triển bền vững.
Các doanh nghiệp áp dụng bộ tiêu chuẩn ESG sẽ tăng niềm tin từ nhà đầu tư, cộng đồng và người tiêu dùng, cũng như thể hiện trách nhiệm và hành động của mình bảo vệ môi trường. Đạt được chứng nhận ESG giúp doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận nguồn tài chính xanh trên toàn cầu.
Hỏi: Hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp vướng mắc, khó khăn gì trong quá trình thực hiện những tiêu chí này? ESG đóng góp như thế nào vào phát triển bền vững?
Đáp: Theo ông Tô Thanh Sơn, Giám đốc Phát triển bền vững của tổ chức chứng nhận SGS Việt Nam, doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay còn thiếu nhân lực chuyên môn và nguồn tài chính dành riêng cho thực hiện các mục tiêu của ESG, mặt khác ESG gồm nhiều tiêu chí, tiêu chuẩn, cho nên để hiểu rõ và thực hiện là điều không dễ dàng. Dù Chính phủ khuyến khích thực hiện, nhưng đến nay các thể chế, chính sách ưu đãi còn chưa cụ thể, rõ ràng vì thế không phải doanh nghiệp nào cũng dám đầu tư thực hiện mục tiêu ESG. Con số này được phản ánh trong báo cáo của công ty kiểm toán và tư vấn quốc tế PwC năm 2022, khảo sát 234 doanh nghiệp thì có 66% số doanh nghiệp đang triển khai ESG, 71% số doanh nghiệp thiếu hiểu biết về dữ liệu cần có để báo cáo.
Để khắc phục những vướng mắc về tài chính, nhân lực và kiến thức, Giáo sư Stefan Phang, Chuyên gia về Phát triển bền vững và Tạo dựng giá trị chung (CSV) toàn cầu khuyến nghị: “Doanh nghiệp Việt Nam cần hiểu rõ các khái niệm, tiêu chí, tiêu chuẩn của ESG và điều chỉnh các mục tiêu ESG phù hợp với mục tiêu kinh doanh và phát triển bền vững, qua đó xây dựng lộ trình từ ngắn đến dài hạn. Đặc biệt doanh nghiệp cần nâng cao hiểu biết cho cán bộ, nhân viên về lợi ích bền vững của ESG, vì đây chính là nguồn nhân lực tại chỗ để thực hiện mục tiêu này”. Các hiệp hội, các tổ chức và báo chí cần cập nhật các thông tin liên quan để doanh nghiệp có thể cập nhật và học hỏi kinh nghiệm. Để tận dụng các ưu đãi về tài chính của chính phủ thì doanh nghiệp cần điều chỉnh hoạt động để phù hợp với chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia. Và quan trọng nhất là kiên trì với những bước nhỏ để tiến tới hoàn thành mục tiêu ESG.
Các nghiên cứu quốc tế đã chứng minh ESG mang nhiều lợi ích về kinh tế cũng như môi trường: Doanh nghiệp thu được lợi nhuận cao hơn 3-4% so với trung bình ngành, giảm lượng khí thải carbon trung bình 18% và tăng năng suất lao động 12% nhờ giảm tỷ lệ nghỉ việc. Trong thời gian tới, phát triển ESG sẽ hiện thực hóa sứ mệnh của doanh nghiệp tư nhân dẫn dắt quá trình chuyển đổi theo tinh thần của Nghị quyết số 68-NQ/TW, góp phần phát triển nền kinh tế Việt Nam theo hướng bền vững.
Anh Đức
