Khi ánh mặt trời chiếu sáng làng Modhera (bang Gujarat ở phía Tây Ấn Độ), bà Shindhi Shabnam Haagi bận rộn lấy nước từ máy lọc chạy bằng năng lượng Mặt trời cho vào hết chai này đến chai khác.
Giống như hầu hết các vùng nông thôn Ấn Độ, vào mùa Hè, khi nhu cầu sử dụng các thiết bị điện như điều hòa, quạt, tủ lạnh… tăng vọt, việc cắt điện xảy ra như cơm bữa và thường xuyên ngoài kế hoạch, khiến người dân làng Modhera gặp ảnh hưởng trong việc sử dụng các thiết bị bằng điện.
Bang Gujarat là một trong những nơi nóng nhất thế giới với nhiệt độ lên tới 50 độ C vào mùa Hè. Việc lắp đặt các tấm pin mặt trời do chính phủ tài trợ ở làng Modhera đã giúp thay đổi cuộc sống của 1.350 gia đình trong làng. Hiện nay, Modhera trở thành nơi có điện 24/24.
“Chúng tôi có một máy giặt, hai máy điều hòa, quạt trần và máy lọc nước. Khi mất điện không thể sử dụng, nhưng nhờ những tấm pin mặt trời, chúng có thể hoạt động liên tục”, bà Haagi vui vẻ nói.
Những người dân trong làng cho biết, trước kia, kể cả trong đêm, điện cũng bị cắt do quá tải, khiến họ phải thức suốt đêm vì nóng. “Giờ đây, vào mùa Hè, chúng tôi có thể uống nước lạnh từ tủ lạnh và ngủ ngon trong căn phòng mát mẻ có điều hòa”, bà nói.
Ông Praveen Thakur, đại diện chính quyền địa phương cho biết, Modhera là ngôi làng đầu tiên của Ấn Độ sử dụng điện năng lượng mặt trời.
Làng Modhera nằm bao quanh một ngôi đền đạo Hindu có từ thế kỷ XI. Ngôi đền thờ Mặt trời và được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Đây cũng là điểm thu hút khách du lịch của địa phương. Hầu hết, người dân làm nông nghiệp hoặc chăn nuôi gia súc. Trong nhiều thập kỷ trước đó, họ chưa từng được dùng máy điều hòa không khí.
Thay đổi vận mệnh
“Vận mệnh” của ngôi làng thay đổi vào năm 2022 khi Thủ tướng Narendra Modi công bố Dự án ngôi làng điện mặt trời đầy tham vọng của chính phủ nhằm cung cấp điện cho Đền mặt trời và dân làng.
Chính phủ đã xây dựng một nhà máy điện Mặt trời có công suất 6MW, kết nối với hàng trăm tấm pin mặt trời công suất 1 kilowatt được lắp đặt trên mái nhà dân trong toàn khu vực. Dự án trị giá 9,5 triệu USD và được chính phủ liên bang và chính quyền khu vực do Đảng Bharatiya Janata lãnh đạo tài trợ một phần.
Hiện nay, đèn nhà dân, đèn ở đền thờ đều được thắp sáng bằng năng lượng mặt trời và các buổi trình diễn âm thanh, ánh sáng 3D vào mỗi buổi tối ở trước sân đền cũng dùng năng lượng mặt trời. Ở bãi đỗ xe bên ngoài đền còn có trạm sạc xe điện. Những con đường làng tối tăm ngày trước nay đã được chiếu sáng bằng đèn năng lượng mặt trời.
“Dân làng hiện đang sử dụng máy điều hòa nhiệt độ với chi phí thấp. Đối với các gia đình chủ yếu là công nhân hoặc nông dân, đó là điều may mắn”, ông Thakur nói.
Kể từ khi lên nắm quyền, chính phủ của ông Modi đã nỗ lực khai thác năng lượng tái tạo và đặt ra một số mục tiêu đầy tham vọng như đạt được mức phát thải khí nhà kính bằng 0 vào năm 2070.
Quốc gia đông dân nhất thế giới đang chịu áp lực phải kiểm soát lượng khí thải carbon và đầu tư vào năng lượng sạch, trong khi đang nâng cấp và mở rộng cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu của 1,4 tỷ người.
Ấn Độ hiện là nơi phát thải khí nhà kính lớn thứ tư sau Trung Quốc, Mỹ và EU, và nước này đặt mục tiêu giảm cường độ phát thải (là lượng khí nhà kính phát ra trên mỗi đơn vị GDP) xuống 45% vào năm 2030.
Theo chính phủ Ấn Độ, tính đến tháng 2/2024, các nguồn năng lượng tái tạo của nước này có tổng công suất lắp đặt là 183,49GW. Trong đó gồm 45,15GW từ điện gió, 75,57GW điện mặt trời, 4,99GW thủy điện nhỏ và 46,92GW thủy điện lớn.
Tổng cộng, các nguồn nhiên liệu không hóa thạch này chiếm tới 42% công suất điện lắp đặt của Ấn Độ. Trong đó, năng lượng mặt trời là trọng tâm chính trong chiến lược của chính phủ Ấn Độ. Chính phủ của ông Modi hồi tháng Hai đã phê duyệt một dự án trị giá khoảng 10 tỷ USD, để lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mái nhà và cung cấp điện miễn phí cho 10 triệu hộ gia đình. Chương trình này cung cấp các khoản trợ cấp và ưu đãi đối với các khoản vay ngân hàng để giảm thiểu gánh nặng chi phí cho người dân.
Tiết kiệm năng lượng và tiền
Một người dân trong làng, ông Pathan Sikandar Khan, cho biết việc lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời giúp giảm 40% chi phí điện năng cho hầu hết các hộ gia đình, thậm chí một số hộ gia đình còn tiết kiệm được nhiều hơn.
Ban ngày, điện được cung cấp nhờ các tấm pin mặt trời, còn sau khi Mặt trời lặn thì điện được cung cấp từ pin lưu trữ năng lượng.
Gánh nặng trả tiền điện giảm bớt giúp dân làng sử dụng tiền tiết kiệm được vào việc học hành của con cái, mua thực phẩm bổ dưỡng hơn và đầu tư vào sinh kế của họ. Nhiều gia đình cung cấp lại lượng điện dư thừa cho chính phủ, mọi nguồn điện không sử dụng sẽ được đưa trở lại lưới điện quốc gia và được ghi nhận cho các gia đình cung cấp điện đó.
Ông Khan cho biết: “Trước đây, hóa đơn tiền điện hàng tháng của gia đình tôi là 5000-6000 Rupee (60-70 USD) nhưng bây giờ đã giảm xuống còn một nửa”.
Ông nói thêm: “Nếu chúng tôi không sử dụng toàn bộ các thiết bị, năng lượng sẽ được lưu trữ lại, và chúng tôi có thể sử dụng nó trong tháng tới mà không phát sinh bất kỳ hóa đơn nào. Dự án này rất hữu ích, không chỉ bang Gujarat mà toàn bộ Ấn Độ và cả thế giới nên sử dụng điện năng lượng mặt trời”.
Hoàng Trung Hiếu (Theo The National)
