Sáng 1/6, tại Quảng trường 30/10, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ Mít-tinh hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (5/6) và Tháng hành động vì Môi trường năm 2025.
Phát biểu tại lễ míttinh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết năm nay, Ngày Môi trường Thế giới được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc phát động với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa.”
Đây không chỉ là lời kêu gọi mà còn là cảnh báo cấp bách toàn cầu. Ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với môi trường sống.
“Không một quốc gia nào có thể đứng ngoài cuộc chiến chống rác thải nhựa này. Chính phủ Việt Nam đã tham gia tích cực đề xuất các cơ chế hợp tác toàn cầu và khu vực về giảm rác thải nhựa tại các hội nghị, diễn đàn quốc tế,” Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh.
Việt Nam cũng đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường, các văn bản hướng dẫn thi hành luật và đặc biệt là hàng loạt chính sách nhằm giảm thiểu rác thải nhựa như những quy định về Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) về phân loại, thu gom, tái chế rác thải.
Ông Nghiêm Xuân Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh chia sẻ Quảng Ninh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, phòng chống ô nhiễm nhựa, nâng cao chất lượng môi trường sống.
Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo có tính nền tảng và chiến lược, tạo khung pháp lý đồng bộ và thống nhất trong triển khai với định hướng bảo vệ môi trường là nền tảng phát triển bền vững; phải thực hiện đạt hiệu quả các kế hoạch phòng, chống ô nhiễm nhựa đại dương.
Điển hình, tỉnh Quảng Ninh là một trong các tỉnh, thành đầu tiên của cả nước (năm 2019) phát động ở quy mô toàn tỉnh thực hiện chiến dịch “Chống rác thải nhựa” huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.
Huyện ủy Cô Tô ban hành và triển khai Đề án huyện Cô Tô nói không với rác thải nhựa – là huyện đảo đầu tiên cả nước có đề án (năm 2022), Nghị quyết riêng của cấp ủy về phòng, chống rác thải nhựa.
Bên cạnh đó, các mô hình như Vịnh Hạ Long không rác thải nhựa do Ban Quản lý Vịnh Hạ Long triển khai; Chương trình Vrac-Bank do Công ty công ty Ximăng và Xây dựng Quảng Ninh thực hiện… đã tạo nên dấu ấn tích cực và nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ cộng đồng.
Đến nay, các phong trào “Ngày thứ Bảy xanh”, “Hành trình xanh”, “Thu gom rác nhựa dọc bờ biển”… cùng nhiều chiến dịch thu gom rác nhựa tại các điểm du lịch ven biển, vịnh Hạ Long… được duy trì thực hiện thường xuyên.
Qua đó hình thành nếp sống văn minh, thân thiện với môi trường, góp phần cải thiện đáng kể chất lượng môi trường du lịch, nâng cao nhận thức và hành vi tiêu dùng của cộng đồng.
Ông Nguyễn Huy Nam, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam cho biết song hành với sản xuất, tập đoàn cũng quan tâm cải tạo, phục hồi môi trường các bãi thải mỏ như: trồng cây phủ xanh; xây dựng đầy đủ hệ thống thoát nước, đê đập ngăn đất đá chân bãi thải; xây dựng, quản lý và vận hành ổn định 45 trạm xử lý nước thải hầm lò và lộ thiên đảm bảo quy chuẩn môi trường; đầu tư nhà máy xử lý chất thải nguy hại công nghiệp; các giải pháp chống bụi, cải thiện môi trường mặt bằng sản xuất.
Cũng như Quảng Ninh, nhiều địa phương khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh… đã triển khai hiệu quả các mô hình phân loại rác tại nguồn, “chợ dân sinh xanh,” khu đô thị không rác thải nhựa. Doanh nghiệp cũng bắt đầu ứng dụng vật liệu sinh học, bao bì tái chế và mô hình tuần hoàn chất thải tại các khu công nghiệp.
Thứ trưởng Lê Công Thành cũng thẳng thắn thừa nhận bên cạnh những kết quả tích cực, cũng không thể phủ nhận nhiều thách thức tồn tại trong quản lý và giảm thiểu rác thải nhựa tại Việt Nam.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường hy vọng thông qua Tháng hành động vì môi trường sẽ tiếp tục lan tỏa, chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức về các mô hình tốt trong quản lý, tái chế chất thải nhựa; biến thách thức về chất thải nhựa thành cơ hội, động lực cho Việt Nam triển khai thực hiện nền kinh tế tuần hoàn, nền kinh tế tri thức với việc ứng dụng công nghệ cao để giảm phát thải nhựa.
Tại buổi lễ, nhiều phần quà ý nghĩa đã được trao tặng nhằm lan tỏa tinh thần “sống xanh” và kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ hệ sinh thái biển.
Đại diện Ban Tổ chức đã trao tặng áo phao cho ngư dân – những người đang ngày đêm bám biển, góp phần gìn giữ chủ quyền và nguồn lợi thủy sản.
Đồng thời, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng được nhận những chiếc túi vải không dệt thân thiện với môi trường, thay thế dần túi nilon trong hoạt động quản lý và tuyên truyền.
Đặc biệt, các tàu du lịch trên Vịnh được trao tặng bộ sản phẩm bằng thủy tinh nhằm phát động phong trào hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần – một hành động thiết thực góp phần giảm thiểu ô nhiễm đại dương.
Những món quà tuy nhỏ nhưng mang giá trị biểu tượng lớn, thể hiện cam kết hành động vì môi trường biển đảo bền vững, xanh-sạch-đẹp.
Song song với lễ mít tinh còn có các hoạt động bên lề rất ý nghĩa, đó là tham quan, trải nghiệm các gian trưng bày mô hình tái chế, giảm thiểu rác thải nhựa, tiêu biểu như trưng bày các mô hình tái chế rác thải nhựa, sản phẩm thân thiện với môi trường gắn với sinh kế cộng đồng (Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh); giới thiệu các sản phẩm tái chế sáng tạo, giải pháp kinh tế tuần hoàn trong xử lý rác thải sinh hoạt (Hợp tác xã Green Life Hạ Long); trình diễn thành tựu trong hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa trên Vịnh Hạ Long – di sản thiên nhiên thế giới (Ban Quản lý Vịnh Hạ Long); mô hình “Gửi rác rút tiền” độc đáo – gắn kết trách nhiệm xã hội với đổi mới sáng tạo trong thu gom, phân loại và xử lý rác thải nhựa (Công ty cổ phần Ximăng và Xây dựng Quảng Ninh – Mô hình Vracbank)./.
Bích Hồng – Đức Hiếu
