Dữ liệu của Tổng Cục hải quan Trung Quốc (GACC), công bố hôm 13/4, cho thấy trong tháng 3, xuất khẩu của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng gần 15% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng tăng trưởng đầu tiên sau khi suy giảm 5 tháng liên tiếp. Mức tăng trưởng này được xem là bất ngờ vì trước đó, các nhà phân tích trong cuộc khảo sát của Reuters dự báo xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng trước sẽ suy giảm 7%.
Hao Zhou, nhà phân tích của Công ty chứng khoán Guotai Junan International, cho rằng dữ liệu xuất khẩu tăng trưởng nằm ngoài dự đoán cho thấy số liệu GDP quí 1 của Trung Quốc, công bố vào tuần tới, sẽ khả quan.
Trong tháng trước, các chuyến hàng từ Trung Quốc đến Đông Nam Á vẫn ổn định và mức giảm xuất khẩu đến Mỹ và châu Âu cũng thu hẹp. Nga và các nước Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, Singapore và Malaysia, đóng góp nhiều nhất vào mức tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc.
Zhou cho biết động lực của ngành xuất khẩu của xuất khẩu đến từ doanh số xuất khẩu những mặt hàng mới nổi gồm xe điện, pin lithium-ion và tấm pin lượng mặt trời. Trong tháng trước, xuất khẩu thép và quần áo cũng tăng mạnh, nhưng xuất khẩu máy tính cá nhân, điện thoại di động và mạch tích hợp suy giảm.
Nhập khẩu của Trung Quốc trong tháng 3 chỉ giảm 1,4% so với cùng kỳ năm ngoái, tốt hơn nhiều so với dự báo giảm 5%.
Bắc Kinh đặt kế hoạch tăng trưởng 5% trong năm nay, mức mục tiêu nhất trong hơn 3 thập niên sau khi nền kinh tế chỉ mở rộng 3% năm ngoái. Ngành sản xuất của Trung Quốc vẫn đang chật vật thoát ra khỏi tình trạng trì trệ của năm ngoái do tác động của đại dịch Covid-19 và nhu cầu tiêu dùng yếu.
Vào giai đoạn đầu của đại dịch Covid-19, sức mạnh của cỗ máy xuất khẩu đã hỗ trợ cho nền kinh tế Trung Quốc khi Bắc Kinh đối mặt với cuộc khủng hoảng thanh khoản kéo dài trong lĩnh vực bất động sản và tiêu dùng nội địa yếu ớt. Tuy nhiên, xuất khẩu chùng xuống khi lạm phát toàn cầu tăng cao và các đợt lây nhiễm Covid-19 lan rộng cả nước hồi năm ngoái.
Trong cuộc họp chính phủ tuần trước, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường kêu gọi các quan chức “thử mọi phương pháp” để duy trì xuất khẩu ổn định sang các nước phát triển.
GACC lưu ý dù dữ liệu thương mại đầu năm cho thấy khả năng phục hồi tương đối mạnh mẽ, nhưng rủi ro địa chính trị, chủ nghĩa bảo hộ và lạm phát vẫn là mối lo ngại lớn.
Lv Daliang, người phát ngôn của GACC, cho rằng xuất khẩu tăng trưởng bất ngờ là do nhu cầu về xe điện, pin lithium-ion và các sản phẩm năng lượng mặt trời tăng mạnh. Ông cảnh báo các điều kiện có thể xấu đi trong tương lai.
Nhóm nhà phân tích tại Công ty tư vấn Capital Economics đánh giá triển vọng nhu cầu toàn cầu đang yếu hơn trong bối cảnh bất ổn trong lĩnh vực ngân hàng và tác động chậm trễ của chiến dịch tăng tăng lãi suất của Mỹ. Vì vậy, bất kỳ sự phục hồi xuất khẩu nào của Trung Quốc có thể sẽ không kéo dài.
“Chúng tôi cho rằng hầu hết các nền kinh tế phát triển sẽ rơi vào suy thoái trong năm nay, do đó, xuất khẩu của Trung Quốc vẫn có thể suy giảm tiếp trước khi chạm đáy vào cuối năm”, họ viết trong báo cáo.
Các nhà phân tích từ CICC, một ngân hàng đầu tư nhà nước Trung Quốc, cũng cảnh báo dù các lô hàng xuất khẩu xe điện và linh kiện xe điện tăng trưởng mạnh trong năm nay, Trung Quốc vẫn có khả năng đối mặt với mức sụt giảm xuất khẩu 3% so với năm ngoái.
Theo họ, nhu cầu ở nước ngoài vẫn trong xu hướng giảm, trong khi rủi ro tài chính cũng dẫn đến các triển vọng không chắc chắn.
Zhiwei Zhang, nhà kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management chỉ ra rằng xuất khẩu của Trung Quốc tăng vọt trong tháng trước một phần là nhờ hiệu ứng nền tảng thấp vào tháng 3 năm ngoái khi các đợt bùng phát Covid-19 khiến nhiều nhà máy phải đóng cửa.
Tuần trước, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) cho biết tăng trưởng thương mại toàn cầu sẽ giảm xuống còn 1,7%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình là 2,6% trong thập niên qua. Nguyên nhân là do các căng thẳng địa chính trị và áp lực kinh tế bao gồm lạm phát, cuộc chiến ở Ukraine, chính sách tiền tệ thắt chặt và bất ổn của thị trường tài chính.
Lê Linh (Theo Financial Times, Reuters)
