Chính phủ Anh cho biết nhà máy điện hạt nhân mới có tên Sizewell C, tại hạt Suffolk, trên bờ biển phía đông nước Anh. Nhà máy dự kiến cung cấp nguồn điện ít phát thải đủ cho khoảng 6 triệu hộ gia đình khi đi vào hoạt động vào những năm 2030.
Thủ tướng Anh Keir Starmer nhận định các chính phủ tiền nhiệm đã “trì hoãn quá lâu” trong việc thúc đẩy năng lượng hạt nhân. Ông nhấn mạnh Sizewell C là bước ngoặt lớn sau gần 30 năm kể từ khi Sizewell B, nhà máy hạt nhân gần nhất, đi vào hoạt động năm 1995.
“Chúng ta cần nắm quyền kiểm soát giá năng lượng, thay vì để chi phí cao tiếp tục bóp nghẹt các hộ gia đình và doanh nghiệp như những năm vừa qua”, ông Starmer tuyên bố.
Bộ Tài chính Anh cho biết, dự án Sizewell C sẽ tạo ra khoảng 10.000 việc làm, đồng thời xác nhận khoản đầu tư mới là phần bổ sung cho 3,7 tỷ bảng Anh mà chính phủ đã cam kết trước đó.
Cùng với dự án nhà máy hạt nhân quy mô lớn, chính phủ cũng công bố lựa chọn Rolls-Royce làm nhà thầu ưu tiên phát triển 3 lò phản ứng hạt nhân mô-đun nhỏ (SMR). Các lò SMR này được thiết kế để lắp ráp tại nhà máy thay vì xây dựng tại chỗ, giúp rút ngắn tiến độ và giảm chi phí.
Với tổng công suất đủ cung cấp điện cho khoảng 3 triệu hộ dân, SMR còn hướng tới phục vụ các ngành tiêu thụ điện lớn như trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI).
“Việc triển khai hàng loạt SMR mang lại cơ hội giảm chi phí sản xuất. Đây là bước đột phá lớn cho an ninh năng lượng và mở ra cơ hội kinh tế đáng kể cho nước Anh”, Bộ trưởng Năng lượng Ed Miliband nhận định.
Ngoài ra, một khoản đầu tư tương đương cũng sẽ được dành cho nghiên cứu năng lượng nhiệt hạch (nuclear fusion) – công nghệ đầy tiềm năng nếu có thể đạt đến tính khả thi thương mại, hứa hẹn tạo ra nguồn năng lượng sạch quy mô lớn trong tương lai.
Dù chi phí xây dựng nhà máy điện hạt nhân có thể lên tới hàng chục tỷ USD, loại hình năng lượng này đang dần lấy lại vị thế tại Anh và nhiều quốc gia khác, nhờ khả năng cung cấp điện ổn định với lượng khí thải thấp.
Theo Hiệp hội Năng lượng Hạt nhân Thế giới, tổng công suất điện hạt nhân của Anh vào khoảng 6,5 GW, chiếm 15% sản lượng điện quốc gia. Điện hạt nhân được xem là nguồn năng lượng phát thải thấp, đóng vai trò trọng yếu trong mục tiêu phi carbon hóa lưới điện vào năm 2030.
Ngoài yếu tố môi trường, chính phủ Anh cũng kỳ vọng năng lượng hạt nhân sẽ giúp giảm phụ thuộc vào dầu khí nhập khẩu, nhất là trong bối cảnh giá năng lượng leo thang do xung đột tại Ukraine.
Đáng chú ý, trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh và kéo theo nhu cầu tiêu thụ điện từ các trung tâm dữ liệu tăng cao, năng lượng hạt nhân càng được xem là lựa chọn chiến lược giúp đảm bảo an ninh năng lượng.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến phản đối vẫn tồn tại. Các nhóm bảo vệ môi trường cảnh báo dự án Sizewell C có thể đe dọa hệ sinh thái tại các khu bảo tồn địa phương, nơi sinh sống của nhiều loài như rái cá và chim nước.
Bên cạnh đó, các tổ chức phản đối cho rằng nhà máy hạt nhân có chi phí xây dựng quá cao và thời gian triển khai kéo dài, khó cạnh tranh với các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và gió.
An Mai (Theo AP/Guardian)
