Nhiều công ty quan tâm đến khí hậu trên toàn thế giới thôi công bố mục tiêu chuyển đổi xanh trong bối cảnh cơ quan quản lý và nhà đầu tư giám sát chặt chẽ hơn vì lo ngại hiện tượng “tẩy rửa xanh”, ám chỉ đến việc doanh nghiệp đưa những tuyên bố sai sự thật hoặc thổi phồng lợi ích môi trường của sản phẩm hoặc trong hoạt động kinh doanh.
Gần một nửa trong số 1.400 công ty tham gia khảo sát mới đây của hãng tư vấn South Pole (Thụy Sĩ), cho biết, việc truyền đạt các mục tiêu về khí hậu trở nên khó khăn hơn so với khoảng một năm trước đó. Hàng trăm công ty nói rằng, họ đã ít nói về mục tiêu đưa lượng phát thải ròng của khí nhà kính về mức zero (Net – Zero).
Tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với các công ty xuất hiện vào thời điểm các cổ đông yêu cầu ban lãnh đạo của họ phải hành động nhiều hơn để cải thiện một loạt vấn đề xã hội, môi trường và quản trị. Những lo ngại về biến đổi khí hậu khiến một số quỹ đầu tư bán cổ phần ở các công ty dầu khí mà họ cho rằng không tham gia nỗ lực chuyển đổi năng lượng.
Giữa lúc đó, các cơ quan quản lý lo ngại, một số công ty đưa ra những tuyên bố vô căn cứ hoặc phóng đại về mục tiêu xanh của họ để giữ chân nhà đầu tư, một hành vi được gọi là “tẩy rửa xanh”. Giới chức trách ở Mỹ, Úc và Liên minh châu Âu (EU) đang hành động tích cực hơn để cố gắng loại bỏ tận gốc hành vi này, bao gồm cả việc thông qua các quy định quản lý chặt chẽ hơn đối với các tuyên bố về mục tiêu xanh.
Nhưng cách tiếp cận này dường như gây ra những hậu quả không mong muốn khi ban lãnh đạo của nhiều công ty nhận thấy, việc công khai những nỗ lực bảo vệ khí hậu quá rủi ro, vì vậy, họ quyết định im lặng. Sự lựa chọn không tiết lộ thông tin về các mục tiêu xanh đang trở nên ngày càng phổ biến, đến nỗi xu hướng này được gọi là “im lặng xanh” (green hushing).
“Tẩy rửa xanh của xanh doanh nghiệp luôn là một thách thức, nhưng vấn đề bị đẩy xa đến mức giờ đây, ngay cả những công ty xanh nhất cũng phải im lặng xanh”, South Pole cho biết.
John Davis, CEO của South Pole, cho biết, xu hướng “im lặng xanh” có thể phản ánh “sự tĩnh lặng trước cơn bão quy định quản lý” khi các công ty được yêu cầu tiết lộ và thảo luận về tác động từ hoạt động kinh doanh của họ đối với khí hậu và môi trường.
Tại Mỹ, số lần đề cập đến các sáng kiến xanh và xã hội của các công ty trong các cuộc họp báo về kết quả kinh doanh giảm mạnh trong suốt năm 2023. Sự thay đổi này là sự đảo ngược so với cách tiếp cận khoa trương của họ thông qua các tuyên bố mạnh mẽ về các sáng kiến này trong những năm trước đây.
Tại Úc, Ủy ban quản lý đầu tư và chứng khoán quốc gia (ASIC) đã yêu cầu một số công ty loại bỏ hoặc làm rõ các tuyên bố về nỗ lực nhằm đạt mục tiêu Net – Zero. Đầu năm 2023, ASIC phạt Công ty năng lượng Black Mountain Energy gần 40.000 đô la Úc, với cáo buộc công ty vi phạm luật khi đưa ra tuyên bố sai sự thật về lượng khí thải nhà kính.
Theo Hiệp hội Đầu tư có trách nhiệm Úc-Á (RIAA), các nhà quản lý quỹ ở Úc đã trở nên thận trọng hơn trong cách họ báo cáo các khoản đầu tư. Dữ liệu của RIAA cho thấy, thị trường đầu tư có trách nhiệm của Úc được định giá 1,3 nghìn tỉ đô la Úc (855,92 tỉ đô la Mỹ) vào cuối năm 2022, giảm 16% so với năm trước.
South Pole cho biết, những tiêu chuẩn cao hơn về báo cáo mục tiêu khí hậu và sự giám sát chặt chẽ hơn từ nhà đầu tư và cơ quan quản lý là những lý do chính khiến các công ty im lặng về các mục tiêu xanh. Những công ty tham gia khảo sát của South Pole hoạt động trong 14 lĩnh vực bao gồm thời trang và tài chính. Theo công ty tư vấn này, doanh nghiệp ở các nước châu Âu tích cực “im lặng xanh” nhất.
South Pole cho biết, nhiều công ty dường như đang ám chỉ rằng, quy định nghiêm ngặt chẳng khác nào “lệnh cấm” trên thực tế đối với việc đưa ra các tuyên bố về mục tiêu Net-Zero, đặc biệt là ở các nước như Pháp, nơi đã đưa ra quy định mới liên quan đến các tuyên bố về khí hậu. Trong cuộc khảo sát của South Pole, 82% doanh nghiệp của Pháp cho biết, họ ít truyền đạt về mục tiêu Net- Zero.
“Các quy định (ngăn chặn tẩy rửa xanh) cần phải mang lại sự rõ ràng, xây dựng niềm tin và tạo sân chơi bình đẳng. Thay vào đó, trong ngắn hạn, chúng đã làm mất đi niềm tin và làm chậm các hành động khi nhiều công ty dễ dàng lùi bước và không nói gì, nếu họ nhận thấy chưa sẵn sàng để công bố mục tiêu xanh”, South Pole cho biết.
Lê Linh (Theo WSJ)
