Frontier Climate, công ty phúc lợi cộng đồng với nguồn vốn đóng góp từ các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ gồm Stripe, Google, Meta, Salesforce đang đầu tư gần 32 triệu đô la vào dự án thu hồi khí carbon từ nhà máy đốt rác sản xuất nhiệt và điện Klemetsrud ở thủ đô Oslo của Na Uy.
Nhà máy này thuộc sở hữu của Hafslund Celsio, nhà cung cấp nhiệt sưởi ấm lớn nhất Na Uy. Mục tiêu của dự án là loại bỏ 100.000 tấn khí carbon khỏi khí quyển trong giai đoạn 2029-2030.
Theo kế hoạch, lượng khí thải carbon phát ra khi đốt rác tại nhà máy Klemetsrud sẽ được thu giữ và vận chuyển đến các địa điểm lưu trữ dưới lòng biển Biển Bắc, tiếp giáp với Na Uy.
Cụ thể, tại nhà máy này, rác thải sinh hoạt được phân loại thành rác thải có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch và rác thải sinh học. Rác thải hóa thạch bao gồm các vật liệu như nhựa, không thể phân hủy nhanh chóng. Rác thải sinh học gồm rác thải có nguồn gốc hữu cơ, chẳng hạn như thức ăn thừa hoặc rác thải trong vườn.
Sau khi phân loại, rác thải sẽ được Hafslund Celsio đốt và năng lượng tạo ra sẽ được dùng để sưởi ấm cho thành phố Oslo. Công ty đang trang bị thêm hệ thống thu giữ carbon cho nhà máy để thu gom khoảng 90% lượng khí thải carbon từ quá trình đốt rác. Lượng khí thải này sau đó được nén lại và vận chuyển để lưu trữ dưới đáy Biển Bắc trong những khoang ngầm khổng lồ còn sót lại sau quá trình thăm dò dầu khí.
Theo Frontier, quy trình này có thể nhân rộng ra 500 nhà máy đốt rác sản xuất năng lượng khác ở châu Âu, có thể giúp loại bỏ khỏi khí quyển khoảng 400 triệu tấn khí carbon vào năm 2050.
Bằng cách đốt và lưu trữ khí thải từ rác thải sinh học, Hafslund Celsio cũng tạo ra các tín chỉ loại bỏ carbon có giá trị cao và dự định bán lại cho Frontier, công ty đặt mục tiêu tài trợ 1 tỉ đô la cho các hoạt động khử carbon trên toàn cầu trong giai đoạn 2022-2030.
Thực vật có khả năng hấp thụ carbon từ khí quyển một cách tự nhiên. Khi bị đốt cháy, carbon sẽ được giải phóng nhưng tại nhà máy của Hafslund Celsio, carbon sẽ được thu giữ ngay lập tức khi đốt rác thải sinh học.
Trong khi đó, tín chỉ tránh carbon hiện nay chủ yếu được tạo ra bằng cách thu giữ carbon từ việc đốt nhựa và các sản phẩm khác làm từ nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, những tín chỉ này có giá trị thấp hơn nhiều vì thực tế không có khí carbon nào được loại bỏ trong quá trình này.
Theo Hasan Muslimani, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu quản lý carbon tại Viện nghiên cứu năng lượng Oxford, có hai giải pháp chính để xử lý rác thải là chôn lấp hoặc đốt. Vấn đề với việc chôn lấp là trong quá trình phân hủy, rác thải hữu cơ sẽ tạo ra khí metan, tác động đến hiện tượng nóng lên toàn cầu cao gấp 80 lần so khí carbon.
“Trong quá trình đốt rác, khí carbon trực tiếp đi vào khí quyển. Đây chính là lúc công nghệ thu hồi carbon phát huy tác dụng. Việc thu hồi này mang lại hai lợi ích lớn: không có khí carbon nào phát thải vào khí quyển hoặc khí metan phát sinh trong tương lai. Bạn cũng đang sản xuất năng lượng carbon thấp (điện và nhiệt) có khả năng được bán với giá cao”, Muslemani nói.
Tín chỉ loại bỏ carbon có thể được bán với giá lên tới 200 đô la/tấn trong khi tín chỉ tránh thải carbon chỉ có giá khoảng 20 đô la/tấn.
Kết hợp với sản xuất năng lượng xanh, các dự án thu hồi carbon ở nhà máy đốt rác sản xuất năng lượng sẽ khả thi về mặt tài chính, Muslimani nhận định.
Các chuyên gia cho biết, cần phải loại bỏ hơn 10 ngàn tỉ tấn carbon khỏi khí quyển để giúp hạn chế tác động của biến đổi khí hậu.
Thế nhưng, thị trường loại bỏ carbon vẫn còn ở giai đoạn đầu. Hầu hết các công nghệ thu hồi carbon đều gặp phải các hạn chế về mặt triển khai, dòng tiền và độ trưởng thành.
Thông qua các cam kết mua trước tín chỉ loại bỏ carbon, Frontier cung cấp nguồn tài chính quan trọng để khởi động các dự án thu hồi carbon.
“Chúng tôi sẽ là khách hàng mua tín chỉ loại bỏ carbon nếu bạn xây dựng quy trình thu trữ carbon theo thông số kỹ thuật mà chúng tôi quan tâm” Hannah Bebbington, giám đốc triển khai của Frontier nói.
Lê Linh (Theo WSJ)
