Giảm phát thải nhiều, lãnh thưởng lớn
Chiều 14/2, tại TP Rạch Giá, Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV phối hợp với Sở NN-PTNT tỉnh Kiên Giang tổ chức hội thảo sơ kết vụ hè thu (vụ 1) của Dự án “Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững tại khu vực ĐBSCL (TRVC)”.
Hội thảo nhằm đánh giá kết quả triển khai vụ đầu tiên của Dự án TRVC, phân tích hiệu quả kinh tế – xã hội – môi trường tại các điểm dự thi, chia sẻ bài học kinh nghiệm. Đồng thời thảo luận giải pháp mở rộng diện tích và kế hoạch thực hiện dự án trong năm 2025 tại tỉnh Kiên Giang.
Dự án TRVC được tài trợ bởi Đại sứ quán Úc tại Việt Nam, Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV, phối hợp với Bộ NN-PTNT và Sở NN-PTNT 3 tỉnh An Giang, Đồng Tháp và Kiên Giang triển khai trong thời gian từ năm 2023 – 2027.
Bà Trần Thu Hà, Giám đốc Dự án TRVC – SNV cho biết, dự án TRVC đi tiên phong sử dụng cơ chế trao giải thưởng dựa trên kết quả để khuyến khích và thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh trong chuỗi giá trị lúa gạo. Qua đó, đẩy mạnh việc mở rộng ứng dụng trên quy mô lớn các công nghệ sản xuất lúa tiến bộ mang lại giá trị kinh tế cao hơn cho các nông hộ nhỏ và toàn thể tác nhân trong chuỗi, nâng cao chất lượng lúa gạo, giảm phát thải khí nhà kính và các giá trị xã hội bao trùm.
Trong vụ hè thu 2024 (vụ 1), tại 3 tỉnh triển khai TRVC có 8 doanh nghiệp đăng ký tham gia, gồm Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, Công ty TNHH Angimex – Kitoku, Công ty CP Lương thực A An, Công ty TNHH XNK Chơn Chính, Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam – Vinarice, Công ty CP Tập đoàn ThaiBinh Seed, Công ty TNHH Xuân Phương Kiên Giang, Công ty CP Thực phẩm Thiên nhiên Kinh Green, với tổng diện tích thực hiện 6.165ha.
Tổng lượng giảm phát thải đạt được là 27.807 tấn CO2. Ban quan lý dự án TRVC đã trao tổng số tiền thưởng cho các doanh nghiệp là 200.000 AUD, tương đương hơn 3,18 tỷ đồng. Số tiền này được các doanh nghiệp chi trả theo tỷ lệ cho các hộ nông dân tham gia trong chuỗi giá trị lúa gạo.
Tăng thêm lợi nhuận cho nhà nông
Ông Lê Văn Dũng, Phó Giám đốc Ban quản lý Dự án TRVC tỉnh Kiên Giang cho biết, trong 8 doanh nghiệp nói trên, có 6 doanh nghiệp đăng ký thực hiện Dự án TRVC tại tỉnh Kiên Giang, tổng diện tích là 3.203ha, với 595 hộ nông dân. Thông qua việc triển khai quy trình sản xuất lúa bên vững, ruộng lúa được canh tác bởi các nông hộ trong nhóm doanh nghiệp cạnh tranh mùa này đã đạt mức phát thải thấp hơn so với các thực hành thông thường.
Theo kết quả đánh giá, trong vụ hè thu 2024, về hiệu quả kinh tế, lợi nhuận trung bình cho các nông hộ đạt được là 54%. Về hiệu quả môi trường, tổng lượng giảm phát thải là 12.532 tấn CO2 tương đương. Về hiệu quả xã hội, 100% các doanh nghiệp tham gia thực hành lồng ghép các chính sách và thực hiện các biện pháp đảm bảo công bằng xã hội tại các chuỗi liên kết trong tỉnh.
Từ những kết quả đạt được trong vụ đầu tiên, đến vụ đông xuân 2024-2025 (vụ 2), diện tích đăng ký tham gia dự án TRVC tại Kiên Giang tăng gấp 3 lần, đạt khoảng 10.940ha. Đây là dấu hiệu tích cực, phản ánh tiềm năng mở rộng mô hình và tính hiệu quả của dự án.
Theo Ban quản lý Dự án TRVC tỉnh Kiên Giang, mục tiêu cả năm 2025, diện tích tham gia dự án trên địa bàn tỉnh đạt tối thiểu 13.000ha. Trong đó, tỷ lệ hộ áp dụng quy trình canh tác lúa bền vững, giảm phát thải đạt trên 80% tại các hợp tác xã liên kết sản xuất với doanh nghiệp dự thi.
Bà Trần Thu Hà, Giám đốc Dự án TRVC – SNV cho biết, mục tiêu của dự án là thúc đẩy chuyển đổi sang phương thức canh tác lúa gạo có khả năng chống chịu với khí hậu và phát thải các bon thấp thông qua việc phát triển chuỗi giá trị lúa gạo bền vững.
Dự án sẽ cải thiện sinh kế cho hộ nông dân sản xuất lúa nhỏ lẻ ở thượng lưu ĐBSCL. Giảm phát thải khí nhà kính từ sản xuất lúa. Cải thiện liên kết chuỗi giá trị lúa gạo. Hỗ trợ phát triển thương hiệu gạo các bon thấp. Hỗ trợ hoàn thiện khung chính sách thúc đẩy sản xuất lúa gạo các bon thấp.
Những kết quả trên có tầm quan trọng và đóng góp vào nỗ lực chuyển đổi hệ thống sản xuất lúa gạo phát thải thấp và việc thực hiện mục tiêu của Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” do Bộ NN-PTNT đề ra.
Tổng giá trị giải thưởng của Dự án TRVC là 3.650.000 AUD (Đô la Úc), được trao giải trong 6 mùa vụ liên tiếp dựa trên tổng lượng giảm phát thải khí nhà kính đạt được và giải thưởng chung kết cho đơn vị đạt cao nhất là 300.000 AUD.
Đ.T. Chánh
