Sự kiện quy tụ hàng trăm chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức trong nước và quốc tế, cùng bước vào một cuộc đối thoại thẳng thắn về thách thức sống còn của thế kỷ 21 – biến đổi khí hậu.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Ngọc Huyên, Phó Chủ tịch Hội đồng Học viện Nông nghiệp Việt Nam khẳng định, “Net-Zero” – mục tiêu phát thải ròng bằng không – đã không còn là một lựa chọn, mà là một yêu cầu cấp thiết, một sứ mệnh mà tất cả chúng ta phải cùng nhau theo đuổi.
“Đây là một “hành trình” bởi vì chúng tôi hiểu rằng con đường phía trước không hề bằng phẳng. Nó đòi hỏi sự kiên trì, sự thay đổi trong tư duy, đầu tư về công nghệ và quan trọng hơn hết là sự chung tay góp sức của tất cả mọi người – từ các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp, cho đến mỗi cá nhân trong xã hội”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Ngọc Huyên nhấn mạnh.
Hội nghị “Hành trình đến Net-Zero” hôm nay được tổ chức với một sứ mệnh rõ ràng là tạo ra một diễn đàn mở, nơi quy tụ những bộ óc hàng đầu để cùng nhau thảo luận, chia sẻ tri thức, kinh nghiệm và những giải pháp tiên tiến nhất trong lĩnh vực tăng trưởng xanh và phát triển bền vững và kết nối sức mạnh. Đây là nơi để các cơ quan Chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và các nhà khoa học tìm thấy nhau, xây dựng những mối quan hệ hợp tác chiến lược, kiến tạo nên những dự án có sức ảnh hưởng sâu rộng.
Ngoài ra, hội nghị cũng là nơi truyền cảm hứng và thúc đẩy hành động. “Chúng tôi kỳ vọng rằng, từ những thảo luận sôi nổi trong hội trường này, những cam kết mạnh mẽ sẽ được đưa ra và quan trọng hơn, sẽ được chuyển hóa thành những hành động cụ thể, thiết thực ngay sau khi hội nghị kết thúc”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Ngọc Huyên mong muốn …
Các chuyên gia nhận định, hành trình đến Net-Zero cần bắt đầu bằng kiểm kê phát thải khí nhà kính. Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg và Nghị định số 06/2022/NĐ-CP đã xác định rõ nhóm hơn 2.100 cơ sở phát thải lớn phải thực hiện kiểm kê định kỳ. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng sẽ thuộc diện kiểm kê nếu vượt ngưỡng phát thải từ 3.000 tấn CO2 tương đương mỗi năm hoặc tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE trở lên.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Sỹ Linh, Trưởng ban – Ban Biến đổi khí hậu, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường, doanh nghiệp có thể tận dụng những cơ hôi tận dụng tiếp cận những nguồn tài chính xanh như ODA, PPP (hình thức đầu tư theo phương thức đối tác công tư), ngân hàng phát triển, tín dụng ưu đãi…; hưởng ưu đãi từ chính sách quốc gia (thuế, tín chỉ, hỗ trợ kỹ thuật khi đầu tư công nghệ xanh); khẳng định năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng quốc tế với tiêu chuẩn phát thải nghiêm ngặt; tăng trưởng giá trị thương hiệu và khả năng xuất khẩu nhờ định vị là doanh nghiệp theo hướng trung hòa carbon.
Ông Nguyễn Sỹ Linh khuyến nghị, doanh nghiệp cần thực hiện kiểm kê phát thải khí nhà kính hàng năm hoặc theo chu kỳ được quy định nhằm đánh giá lượng phát thải thực tế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, Đây là cơ sỏ để xây dựng các biện pháp giảm phát thải phù hợp và tuân thủ yêu cầu pháp lý.
Doanh nghiệp cần lồng ghép mục tiêu giảm phát thải vào chiến lược sản xuất – kinh doanh dài hạn. Kế hoạch cần xác định rõ các nguồn phát thải chính, mục tiêu giảm theo từng giai đoạn, các biện pháp kỹ thuật và công nghệ sẽ áp dụng cùng với lộ trình triển khai cụ thể. Cùng với đó, doanh nghiệp cần đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch hơn, ít phát thải, ưu tiên sử dụng nguyên liệu tái chế, tái sử dụng nhằm giảm phát sinh khí thải ngay từ đầu vào sản xuất. Đồng thời cải tiến quy trình vận hành, quy trình quản lý để nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng, giảm phát thaiur khí nhà kính.
Doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị hồ sơ tham gia thị trường carbon, bao gồm tính toán mức phát thải, thiết lập hạn ngạch và đăng ký tín chỉ cac-bon nếu có.Cần kết nối với sàn giao dịch carbon, cập nhật cơ chế thị trường và thiết lập hệ thống theo dõi, báo cáo minh bạch. Ngoài ra, doanh nghiệp tổ chức đào tạo nhân lực chuyên trách về giảm phát thải, cập nhật kiến thức mới về chính sách khí hậu trong nước và quốc tế…
Tiến sĩ Đinh Thị Hải Vân, Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh, giới thiệu một số bước đi cụ thể mà doanh nghiệp có thể bắt đầu thực hiện ngay như: đo lường dòng phát thải, triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng, xây dựng kế hoạch hành động trung hạn với mục tiêu giảm phát thải rõ ràng và lựa chọn phương án bù trừ carbon phù hợp.
Tại hội nghị, đại diện Ban Tổ chức cùng một số doanh nghiệp tiên phong như Tập đoàn Mai Hoa, Công ty Cổ phần sản xuất và xuất khẩu quế hồi Việt Nam đã ký “Cam kết xanh”, thể hiện tinh thần sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ trong việc thực hiện mục tiêu Net-Zero quốc gia.
Trong khuôn khổ hội nghị các chuyên gia cũng nêu ra những trở ngại lớn nhất hiện nay không phải là thiếu nguồn tài chính, mà là sự thiếu hụt các hồ sơ đạt chuẩn để doanh nghiệp tiếp cận các quỹ hỗ trợ. Để nhận được tài trợ từ Quỹ Khí hậu xanh (GCF), Quỹ Thích ứng (AF) hay Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam, doanh nghiệp cần minh bạch báo cáo tài chính, hoàn thiện hồ sơ môi trường và chứng minh tính bền vững của dự án.
Hiện nay, Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam đang triển khai các khoản vay ưu đãi với lãi suất từ 2,6% đến 3,6%/năm, thời hạn vay tối đa lên tới 10 năm. Đây là nguồn lực thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp triển khai các dự án bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển bền vững.
Thắng Trung
