“Thành phố carbon thấp”
Sau 17 năm xây dựng Thành phố môi trường, Đà Nẵng đã thiết lập sự cân đối giữa kinh tế, xã hội và môi trường, kết hợp bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế- xã hội một cách hài hòa và đang hướng đến năm 2030, thiết lập được hệ thống quản lý môi trường theo nền tảng sinh thái, đánh dấu bước đột quá quan trọng trong công cuộc bảo vệ môi trường, phát triển bền vững của thành phố.
Chứng minh cho sự nỗ lực này, Đà Nẵng đã đạt được nhiều giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế như: giải thưởng Thành phố bền vững về môi trường của các nước ASEAN năm 2011; giải thưởng Thành phố quản lý môi trường thông minh, xanh, sạch các năm 2021, 2023 và 2024; 3 năm liền dẫn đầu kết quả thực hiện Bộ chỉ số đánh giá kết quả bảo vệ môi trường (PEPI) do Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá, xếp hạng vào các năm 2022, 2023 và 2024… Đặc biệt, từ năm 2012, tại hội nghị về năng lượng của Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 44 diễn ra ở Washington (Hoa Kỳ), Đà Nẵng đã được nhận giải thưởng “Thành phố carbon thấp”, trở thành một trong 20 thành phố trên thế giới có hàm lượng carbon được phát thải thấp nhất.
Đà Nẵng đang quyết tâm giữ vững danh hiệu “Thành phố carbon thấp”, trước mắt, việc kiểm kê khí nhà kính trong các hoạt động kinh tế – xã hội được triển khai để xác định mức phát thải, mức hấp thụ khí nhà kính, từ đó có kế hoạch và giải pháp kiềm chế hoặc giảm phát thải carbon, tăng hấp thụ carbon…
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg quy định danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, hướng đến việc nộp báo cáo kiểm kê này trước ngày 31/3/2025; trong đó, Đà Nẵng có 31 cơ sở. Sở TN&MT Đà Nẵng đã gửi công văn đến các sở, ban, ngành và 31 cơ sở phát thải lớn khí nhà kính trên địa bàn thành phố để đôn đốc thực hiện kiểm kê khí nhà kính; xây dựng và nộp báo cáo kiểm kê khí nhà kính của cơ sở theo quy định. Đồng thời, đề nghị các sở, ban, ngành phối hợp rà soát, cập nhật các cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo quy định tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và gửi Sở TN&MT để tổng hợp, tham mưu UBND thành phố gửi Bộ TN&MT (trước đây, nay là Bộ NN&MT) và các bộ quản lý lĩnh vực liên quan.
Ông Dương Hoàng Văn Bản, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng cho rằng, hoạt động kiểm kê khí nhà kính là rất quan trọng. Sở Khoa học và Công nghệ đã, đang hướng dẫn, tập huấn cho các doanh nghiệp về nhận thức chung, kỹ thuật kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064-1:2018 và xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính. Từ đó, doanh nghiệp có giải pháp giảm phát thải khí nhà kính, phục vụ tăng trưởng, bảo đảm năng suất và việc làm bền vững.
Giảm phát thải carbon trong lĩnh vực năng lượng
Phó Giám đốc Sở TN&MT Đà Nẵng Võ Nguyên Chương cho hay, dự báo theo kịch bản thông thường, lượng phát thải ròng từ các nguồn phát thải chính của thành phố Đà Nẵng sẽ ở mức 6,3 triệu tấn CO2 (tđ) vào năm 2025 và ở mức 9,4 triệu tấn CO2 (tđ) vào năm 2030. Trong đó, năng lượng là ngành có tỷ trọng phát thải carbon cao nhất, nên việc chuyển đổi sang các dạng năng lượng ít phát thải carbon là mục tiêu mà thành phố hướng đến. Tại Đà Nẵng, năng lượng mặt trời và năng lượng sinh khối (tận dụng phế phẩm nông, lâm nghiệp và rác thải sinh hoạt) có tiềm năng lớn và có tính khả thi cao nên thành phố đang triển khai kêu gọi đầu tư và khuyến khích đầu tư.
Cụ thể, thành phố định hướng đến năm 2030, sẽ bổ sung nguồn điện từ xử lý chất thải rắn (rác) sinh hoạt phát điện với công suất 2×18 MW tại bãi rác Khánh Sơn; nguồn điện sinh khối 15 MW tại Khu công nghiệp Liên Chiểu; nguồn điện năng lượng mặt trời mặt đất khoảng 250 MW tại các mỏ khai thác khoáng sản đã đóng cửa; phát triển điện mặt trời mái nhà; khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch… Thành phố khuyến khích tăng cường sử dụng năng lượng xanh trong các ngành tiêu thụ năng lượng cuối cùng; xây dựng các cơ chế tài chính và chính sách thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch giảm ô nhiễm môi trường.
Thời gian qua, thành phố Yokohama (Nhật Bản) triển khai chương trình hợp tác về hỗ trợ kỹ thuật cho Đà Nẵng thực hiện quá trình chuyển đổi sang carbon thấp; đẩy mạnh chuyển giao công nghệ tiết kiệm năng lượng, năng lượng tái tạo; hỗ trợ kỹ thuật phát triển khu công nghiệp xanh và sinh thái… Thành phố Đà Nẵng và thành phố Sakai cũng vừa ký kết biên bản phối hợp thực hiện dự án Hợp tác trong lĩnh vực môi trường để xây dựng thành phố trung hòa carbon và được Bộ Môi trường Nhật Bản thông qua gói tài trợ triển khai trong 3 năm (từ năm 2025-2028).
Theo Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng Đặng Quang Vinh cho biết, mục tiêu của dự án là nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng của các cảng và khu công nghiệp Đà Nẵng; đồng thời, hỗ trợ những hoạt động chính sách của thành phố, thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo và góp phần hiện thực hóa một xã hội trung hòa carbon. Dự án sẽ tập trung khảo sát và xem xét các giải pháp hướng đến hiện thực hóa cảng trung hòa carbon (CNP) như chuyển đổi năng lượng cho hoạt động tiếp nhiên liệu tàu cập bến, điện khí hóa thiết bị nâng dỡ hàng hóa (xe nâng) tại cảng Tiên Sa.
Dự án cũng thúc đẩy tiết kiệm năng lượng và năng lượng tái tạo trong các khu công nghiệp thông qua việc sử dụng hệ thống quản lý năng lượng (EMS), điều hòa hiệu suất cao, điện mặt trời áp mái kết hợp pin lưu trữ tại nhà máy, kho bãi ở Khu công nghiệp Liên Chiểu, Khu công nghiệp Hòa Khánh mở rộng. Đồng thời, hỗ trợ Đà Nẵng xây dựng hệ thống và kế hoạch thúc đẩy quá trình giảm phát thải carbon như chia sẻ kinh nghiệm xây dựng chiến lược về bảo vệ môi trường từ thành phố Sakai nhằm hiện thực hóa mục tiêu giảm phát thải carbon tại Đà Nẵng; chia sẻ kiến thức về năng lượng thế hệ mới hydro xanh…
Theo kết quả kiểm kê khí nhà kính sơ bộ toàn thành phố trong các năm 2019, 2020 và 2021, lượng phát thải carbon lần lượt là 5,51 triệu tấn CO2 (tđ), 5,58 triệu tấn CO2 (tđ) và 5,16 triệu tấn CO2 (tđ), trong đó, phát thải carbon từ lĩnh vực năng lượng cố định và giao thông chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm từ 79,8%-83,3% tổng lượng phát thải. Hiện Đà Nẵng đang là một trong 20 thành phố trên thế giới có hàm lượng carbon được phát thải thấp nhất.
Lan Anh – Hoàng Hiệp
